Dünyanın sayılı tekstil makine ithalatçılarından olan Türkiye’nin, 2019 yılı Ocak-Ekim döneminde
tekstil makine ihracatı, bir önceki yıla göre yüzde 8.9 oranında artarak 523 milyon dolara ulaştı. İhracattaki bu büyüme, ithalat rakamlarına yansımadı. Avrupa’da yaşanan durgunluk, çok sayıda ülkenin gümrük vergilerini yükseltmesi ve ABD’nin yaptırım tehditleri Tekstil ve hazır giyim sanayisini olumsuz etkilendi. 2018 Ocak-Ekim döneminde 1 milyar 438 bin 726 dolar olan tekstil makine ithalatı, 2019’un aynı döneminde 757 milyon 152 bin dolar seviyesinde kaldı.
En Çok İhracat Dokuma İplikleri Makinelerinde
Tekstil ve konfeksiyon makine ve aksamları, yıllar itibariyle Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Cetveli (GTİP) çerçevesinde tanımlanıyor. GTİP’de Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırması ile numaralandırılan tekstil ve konfeksiyon sektörlerini ilgilendiren teknolojiler detaylı şekilde sıralanıyor. TÜİK verilerine göre, en çok ihracatın 411 milyon 588 bin 76 dolarla GTİP kodu 8451 olan dokuma ipliklerin, mensucatın yıkanması, temizlenmesi, kurutulması, ütülenmesi, sarılması, katlanması vb. için kullanılan makineler üzerine olduğu görülüyor. 2018 yılının aynı dönemindeyse 380 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirmiş.
GTİP’te 8444 numarası ile dokuma maddelerinde lif imal eden, dokuyan, kesen makinalar adı altında dokumaya müsait sentetik veya suni maddeleri çekme ve tekstüre edilmesi için kullanılan makineler yer alıyor. Bu makine kaleminin ihracatı, 2018’nin ilk dokuz ayında 820 bin 695 dolar olduğu görülüyor. 2019 yılının aynı döneminde ise ihracat rakamı yüzde 102 aratarak 1 milyon 661 bin 265 dolara yükseldi.
Tekstil makineleri ihracatında GTİP numarası 8445 numarası ile tanımlanan lifleri hazırlayan, iplik üreten ve hazırlayan makinelerin ihracat rakamları da 2018 yılına arttı. 2018’de 23 milyon 223 bin dolar olan ihracat, 2019’da 30 milyon 968 bin 666 dolar olarak gerçekleşti. Dokuma tezgahlarını kapsayan GTİP numarası 8446 makinelerin ihracatı, 2018 Ocak- Ekim aylarında toplam 15 milyon 515 bin 582 dolar, 2019’un aynı dönemindeyse yüzde 20’lik artışla 18 milyon 764 bin 627 dolar olarak gerçekleşti.
Örgü Makineleri Satışında düşüş
GTİP listesinin 8447 numarasıyla belirtilen örgü tezgahları, gripür, tül, dantela, file imalatı için makine ve çeşitli cihazlar tekstil ihracat sektörünün bir başka kalemini oluşturuyor. Geçen yıl Ocak-Ekim aylarında 11 milyon 174 bin dolar olarak gerçekleşen bu makinelerin ihracatı, 2019’da bir miktar azalarak 11 milyon 363 dolar olarak gerçekleşti. Listede 8448 numarasıyla ratiyerler ve jakarlar, jakarlarını azaltıcı, kopya edici, delici veya birleştirici makineler, dokumaya elverişli iplikleri eğirmeye mahsus makineler için yardımcı makineler, üretme memeleri, dokumaya elverişli lif hazırlayan makinelerin diğer aksam ve parçaları ve dokumaya elverişli lif hazırlayan makineler için iğlerin yer aldığı grupta ise bir düşüş söz konusu. 2018 Ocak-Ekim döneminde 24 milyon 635 bin dolar olan ihracat, 2019’da 22 milyon 140 bin dolar oldu.
GTİP listesinde 8449 numarasıyla yer alan keçe, mensucat imal eden makinelerin aksam ve parçaları grubundaysa, ihracat kalemlerinin en düşük seviyede olduğu belirtiliyor. Bu alanda 2018 Ocak-Ekim döneminde sadece 831 bin 862 Dolar, 2019’da da 2 milyon 271 bin dolar ihracat yapıldı.
Yıkama Makineleri İhracatında Artış
Dokuma maddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları ürün çeşitleriyse GTİP 8451 numarası ile tanımlanıyor. En yüksek ihracat rakamının olduğu bu ürün grubunda sadece 2018 Ocak-Ekim aylarında 380 milyon 827 bin dolar yapıldı. 2019 yılının aynı dönemindeyse ihracat 411 milyon 588 bin dolar olarak gerçekleşti. GTİP’te sıralanmış son ürün grubunu temsil eden 8452 numaralı kalemde ise tekstil makineleri ve ekipmanları, mobilyaları, iğneleri ve aksamlar yer alıyor. Bu numarada da 2018’in ilk dokuz ayında, 23 milyon 510 bin dolar olan ihracat, 2019’un aynı döneminde 24 milyon 675 bin dolara ulaştı.
Makine İthalatında Gerileme
Türk tekstil sektöründe en önemli gider kalemini oluşturan makine ithalatındaysa firmaların alımlarında azalma oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre ithalat yüzde 47 oranında düştü. 2018 Ocak-Ekim aylarında 1 milyar 438 milyon 726 bin dolar makine ithalatı, 2019’un aynı döneminde 757 milyon 152 bin dolar olarak gerçekleşti. En çok ithalatın olduğu ürün kalemiyse 122 milyon 332 bin dolarla örgü tezgahları, gripür, tül, dantela, file imalatı için makine ve çeşitli cihazlarda yapıldı.
Keçe imal makinelerinde satış yüksek
Dokuma makinelerinde yılın ilk dokuz ayında 67 milyon 995 bin dolarlık ithalat yapılırken, 2018 yılının aynı döneminde bu durumun 239 milyon 614 bin dolar şeklinde kayda geçti. GTİP’te 8444 numarası ile dokuma maddelerinde lif imal eden, dokuyan, kesen makinalar adı altında dokumaya müsait sentetik veya suni maddeleri çekme ve tekstüre edilmesi için kullanılan makineler segmentine bakıldığında da 113 milyon 969 bin dolarlık satın alma gerçekleştiği görülüyor. Örgü tezgahları, gripür, tül, dantela, file imalatı için makine ve çeşitli cihazlar tekstil ihracat sektörünün bir başka kalemini oluşturuyor. Bu alanda da 2018’de 266 milyon 821 dolar olan ithalat 2019 yılında 122 milyon 332 bin dolar olarak yapıldı Bunun dışında yardımcı tekstil makine, cihazları, aksam ve parçaları ürün kaleminde dış alım 102 milyon 507 bin dolar oldu. Keçe, mensucat imal eden makinelerin aksam, parçalarında ithalat yüzde 135 artarak 89 milyon 946 bin dolara çıktı. Dokuma maddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları ürün çeşitlerinde ise; 2018 yılı Ocak-Ekim döneminde 223 milyon 948 bin dolar olan ithalat miktarının, 2019 aynı döneminde 85 milyon 712 bin dolara düştüğü görülüyor. 8452 numaralı kalemdeyse tekstil makineleri ve ekipmanları, mobilyaları, iğneleri ve aksamlar grubunda da 73 milyon 172 bin dolarlık satış yapıldı.
