Euro-dolar paritesinde yaşanan değişiklikler ve FED’in faiz artırımı, dünya ekonomisinde yansımalarını sürdürürken, küresel ekonomide yaşanan bu dalgalanmadan Türk Tekstil Makine Üreticileri de etkilendi. Makine üreticileri ihracatlar ve yeni yatırımlar konusunda 2015 yılında ihtiyatlı davranmayı seçti. TÜİK verilerine göre, 2014 yılında toplamda 389 milyon 948 bin 947 dolarlık ihracat gerçekleştiren tekstil makine üreticileri, bu yıl 370 milyon 300 bin 876 dolarlık makine ihracatı gerçekleştirebildi.
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Cetveli (GTİP) çerçevesinde tanımlanan tekstil ve konfeksiyon makine ve aksesuarları, GTİP’de Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırması ile sıralanıyor. Bu kategoriler çerçevesinde, TÜİK’ten derlenen verilere göre, Türk tekstil makine üreticileri 2015 yılında toplam makine ihracatında geçtiğimiz yıla göre yüzde 5’lik bir düşüş sergilerken; dokuma ipliklerin, mensucatın yıkanması, temizlenmesi, kurutulması, ütülenmesi, sarılması, katlanması vb. için kullanılan makineler 281 milyon 372 bin dolarla 2015 yılında en çok ihracatın yapıldığı makine kategorisi oldu.
Ortadoğu Pazarına İhracat Arttı
GTİP’te 8444 numarası ile dokuma maddelerinde lif imal eden, dokuyan, kesen makineler adı altında dokumaya müsait sentetik veya suni maddeleri çekme ve tekstüre edilmesi için kullanılan makineler yer alıyor. Bu makine grubunda ihracatın 2014 yılında 5 milyon 808 bin 374 dolar olduğu görülüyor. 2015 yılında ise toplamda 2 milyon 590 bin 640 dolarlık ihracat gerçekleştirilmiş durumda. Dokuma maddelerinde lif imal eden, dokuyan, kesen makinalar konusunda ihracatın öne çıkan pazarını ise Ortadoğu ülkeleri oluşturuyor. İran, 2015 yılında 1 milyon 118 bin 227 dolarlık ihracatla bu alanda ilk sırada yer alırken, Suudi Arabistan 417 bin 17 dolar ihracat rakamıyla ikinci sırada yer aldı. 281 bin 300 dolar ihracat yapılan Mısır ise Ortadoğu pazarının en çok ihracat yapılan 3. ülkesi oldu.
Elyaf Hazırlama Makinelerinde Önemli Düşüş
8445 kod numarasıyla dokumaya elverişli elyafın hazırlanması, eğirme, katlama, bükme ve ipliklerin hazırlanmasına mahsus makineler kategorisinde yer alan tekstil makinelerinde ise 2014 yılına oranla kayda değer bir düşüş yaşandı. 2014 yılında 29 milyon 902 bin 455 dolar civarında gerçekleşen ihracat, 2015 yılında toplam 17 milyon 69 bin 923 dolar olarak gerçekleştirildi. 2015 yılında yaklaşık yüzde 42 oranında kayıp gösteren bu ihracat kategorisinde, en fazla ihracat ise 31 milyon 452 bin 126 dolar ile Almanya’ya gerçekleştirildi.
8446 kodlu ürünler arasında ise dokuma makinaları (tezgahlar) yer alıyor. 2014 yılında 17 milyon 970 bin 149 dolar ihracat gerçekleştirilen bu kategoride, 2015 yılında yapılan ihracat küçük bir düşüşle 15 milyon 233 bin 314 dolar olarak yer aldı.
Örgü, Tül ve Gripür Makineleri İhracatı Aynı Seviyede
GTİP listesinde 8447 numarasıyla belirtilen örgü tezgahları, gripür, tül, dantela, file imalatı için makine ve çeşitli cihazlar ise; oynak iğneli ev tipi yuvarlak örgü makineleri, oynak iğneli sanayi tipi yuvarlak örgü makineleri, ev tipi düz örgü makineleri, sanayi tipi düz örgü makineleri, ev tipi dikiş-trikotaj makineleri, sanayi tipi dikiş trikotaj makineleri, işleme makineleri, şerit ve kaytan yapan makineler, diğer tül, dantela makineleri, olarak sıralanıyor. Bu kalemlerin ihracat rakamları ise 2014 yılında 13 milyon 842 bin 974 dolar iken, 2015 yılında 13 milyon 558 bin 806 dolar olarak gerçekleşti. 2014 yılı ile aynı seviyelerde yapılan ihracatın, 2015 yılındaki en büyük pazarını ise 2 milyon 347 bin 610 dolarla İtalya oluşturdu.
Tekstil Makine Aksesuarları İhracatı Geçen Yıla Göre Düşüşte
Türkiye’nin 2015 yılı tekstil makineleri ihracatı sıralamasında 22 milyon 630 bin 211 dolar ile 2. sırayı 8448 kodlu, tekstil makinaları için yardımcı makine, cihaz ve aksam-parçalar (jakard, mekik, tarak, üretme memeleri, platin, tığ vb.) aldı. 2014 yılında tekstil makineleri aksesuarına yönelik ihracat toplamda 33 milyon 765 bin 79 dolar iken 2015 yılında bu rakamın yüzde 32’lik bir düşüşle 22 milyon 806 bin dolara gerilediği görülüyor.
2015 yılında bu kategoride en çok ihracat ise 3 milyon 248 bin 55 dolar ile Belçika’ya gerçekleştirildi. Amerika, 2 milyon 459 bin 43 dolarlık ihracat rakamıyla 2. sırada yer alırken, Türkmenistan ise 1 milyon 579 bin 868 dolar ile bu alanda en çok makine ihraç edilen 3. ülke oldu.
Keçe Makinelerine İlgi Büyüdü
TÜİK verilerinde, 8449 kodu ile belirtilen keçe veya dokunmamış mensucat imalatına, finisajına mahsus makine ve cihazlar; şapka kalıpları ihracat kaleminde ise geçen yıla göre daha fazla ihracat gerçekleştirildiği ifade ediliyor. Bu alanda 2014 yılında 870 bin 235 dolarlık ihracat gerçekleştirilirken, 2015 yılında bu oran 1 milyon 132 bin 646 dolara ulaşmış durumda.
İngiltere’ye 57 Milyon Dolarlık İhracat
2014 yılını 266 milyon 548 bin dolarlık ihracat rakamı ile kapatan 8451 kodlu dokuma ipliklerin, mensucatın yıkanması, temizlenmesi, kurutulması, ütülenmesi, sarılması, katlanması vb. için makineler, 2015 yılında 281 milyon 372 bin dolarlık ihracat rakamıyla 2014’e göre yüzde 5 artış yakaladı.
8451 kodu ile en fazla ihracatın yapıldığı ülkeler arasında ise 57 milyon 863 bin 254 dolar ile birinci sırada İngiltere geliyor. İngiltere’yi 25 milyon 582 bin 163 dolar ile Fransa takip ederken, 3. sırada ise 22 milyon 740 bin 430 dolar ile Bangladeş yer aldı. (İngiltere ve Fransa’ya yapılan makine ihracatında, farklı ülkelerde tekstil üretimi yapan ancak İngiltere, Fransa merkezli bankacılık hizmetleri kullanan firmaların etkisi görülmektedir.)
TÜİK verilerine göre 8452 kodu ile dikiş makinaları, dikiş makinaları için imal edilmiş mobilya, tabla ve mahfazalar ve dikiş makinalarının iğneleri ürün kategorisinde ise yaklaşık yüzde 20’lik bir düşüş yaşandığı gözleniyor. 2014’te yapılan 21 milyon 241 bin 643 dolarlık ihracata karşın 2015 yılında ancak 16 milyon 713 bin 328 dolarlık ihracat gerçekleştirilebilmiş. TÜİK verilerinden derlenen ihracat oranları geneline bakıldığında, Türk tekstil makine üreticilerinin 2015 yılında yaptığı ihracatlarda 2014’e kıyasla birçok kategoride geri planda kaldığı gözleniyor.
