Tekstil Makine ve Aksesuar Sanayicileri Derneği (TEMSAD) Başkanlığını uzun bir süredir yürüten Adil Nalbant açıklamalarda bulundu. ‘’TEMSAD 1998 yılında kurulan, çatısı altında tekstil makineleri, tekstil makine yedek parçaları ve tekstil kimyasalları üreticisi firmaların yer aldığı sivil toplum kuruluşudur. Mevcut itibariyle 225 üyemiz olup, tamamına yakını yerli, üretici firmalardan oluşmaktadır. Sektörde bu alanda faaliyet gösteren firmaların %90’ı TEMSAD üyesidir. Ayrıca üye firmalarımızın %85’i ihracatçı firmalardır. Sektörümüzde TÜİK işgücü verilerine göre istihdam sayısı 9500’dür. 22 üyemizin Ar-GE, 4 üyemizin Tasarım Merkezi bulunmaktadır. Özellikle 5-6 yıllık süreçte sektörümüzde Ar-GE ve Tasarım merkezlerinin artmış olması, sektörümüz adına önemli somut gelişmelerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ayrıca TEMSAD, Türkiye Makine Federasyonu (MAKFED) kurucu üyesi olup, yönetim kurulu üyeliği devam etmektedir. Yurtiçinde önemli tekstil sektör temsilcileriyle son yıllarda iş birliklerimizi arttırarak, tekstil ve tekstil makine sektörlerinin aktif bir şekilde verimli etkileşim sağlamasının temellerini oluşturduk. Bu çerçeve yurtiçinde iş birliği içerisinde olduğumuz kuruluşlar; Moda ve Hazır Giyim Federasyonu (MHGF), Türkiye Tekstil Terbiye Sanayicileri Derneği (TTTSD), Türkiye Tekstil Sanayi İşverenleri Sendikası (TTSİS) ve Türkiye Ev Tekstili Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TETSİAD)’dir. Söz konusu iş birlikleri ile tekstil sanayicilerimiz ile birlikte kendi teknolojilerimizi geliştirmeyi ve dönüştürmeyi, tekstilde yerli makine kullanımını arttırmayı hedefledik.
İlaveten üye firmalarımızın Ar-GE yetkinliklerinin arttırılmasına yönelik Marmara Üniversitesi İnovasyon ve Teknoloji Transfer Uygulama ve Araştırma Merkezi (MİTTO) ile de 2020 yılında iş birliği imzaladık.
Yurtdışında ise 18 farklı tekstil sektör temsilcileri ve muadil dernekleriyle iş birliği anlaşmaları yaptık. Bangladeş, Hindistan, Pakistan, Endonezya, Çin, İran, Özbekistan, Mısır, ABD, Güney Kore, Rusya’da yer alan bu kuruluşlarla yaptığımız iş birlikleri çerçevesinde sektörümüzün ana pazarlarını oluşturan bu bölgelere ihracatımızı arttırmaya yönelik gerek fuar katılımlarıyla gerek workshop çalışmalarıyla faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz. Ayrıca söz konusu ilgili kuruluşlardan ülkelerine ilişkin güncel tekstil sektör raporları, potansiyel firma bilgileri ve tekstil makine sektörü özelinde hizmet veren mümessil firma bilgileri gibi detayları edinip raporlayarak, üye firmalarımızla bu bilgileri paylaşmaktayız.
Yurtiçi ve yurtdışı iş birliklerimiz kapsamındaki etkinliklerimiz dışında, sektörümüz adına politika belirleyicileri ile de toplantılarımızda üreticilerimizin problemlerini doğrudan karar alıcılara bildirme imkânımız olmaktadır. Gerek Ticaret Bakanlığı gerekse Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile sektörümüzün gelişimi adına yapılabilecekler hususunda faaliyetlerimize devam etmekteyiz.
Türk Tekstil Makine Sektör Yapısı Hakkında Bilgilendirme
Türk tekstil makine sektöründe üretim yapan firmalarımızın önemli bir kısmı boya apre makineleri imalatçılarından oluşmaktadır. 225 üyemizin 76’sı yani %34’ü bu alanda üretim yapmaktadır. 54’ü yani %24’ü ise tekstil makineleri yedek parçaları üretmektedir. Toplamın %58’i boya apre makineleri ve makine yedek parçaları imalatçısıdır.
Tekstil bitim işlemlerindeki ram, boyama, yıkama, kurutma, sanfor, şardon, tıraş, kalite kontrol, paketleme, serim, kesim vb. gibi makinelerin tamamı yüksek kapasitelerle yerli olarak imal edilmektedir. Ayrıca boyahane ve terbiye otomasyon sistemleri, denim makineleri, laboratuvar cihazları, sensörler ve test-ölçüm cihazları alanında da üreticilerimiz yer almaktadır.
Dokuma alanında; dokuma hazırlık makineleri, dar dokuma makineleri, iplik alanında; sentetik iplik makineleri, iplik aktarma, büküm, sarım makineleri, fantezi iplik makineleri, halı ipliği fikse, iplik şişirme vb. makineler imal edilmektedir. Örgü kısmında ise yuvarlak örgü makinesi imalatı gerçekleşmekte olup, Baskı alanında çeşitli tekstil baskı makineleri (Dijital baskı, transfer baskı, rotasyon baskı, ahtapot baskı vb.) üreten firmalarımız mevcuttur.
Diğer taraftan ülkemizde tekstil makine yan sanayisinde iplik ve dokuma makinelerinin parçalarının yanı sıra boya apre makine parçaları ve örgü makine parçaları (örgü makine iğneleri dahil) üretilebilmektedir.
2023 Yılının Türk Tekstil Makine Üreticileri ve Sektör İçin Değerlendirmesi
2023 yılı malumunuz tüm dünya ve ülkemiz adına zorluklarla geçen bir yıl oldu. Ülkemizde yaşanan deprem felaketi, dünyanın farklı noktalarında gerçekleşen savaşlar, global ekonomik daralma gibi etkiler diğer sektörler gibi tekstil makine sektörümüzü de olumsuz etkiledi. Özellikle tekstil sanayimizin bu süreçten oldukça fazla etkilenmesi; ülkemiz sanayisinin üretim, istihdam ve ihracat alanlarındaki en büyük sektörlerinden olan tekstilin yara alması, yurtiçi yatırımların yavaşlaması, tekstil makine satışlarına negatif yansıdı. Türk tekstil sektörünün global rekabetini olumsuz etkileyen; kur baskısı, yüksek üretim maliyetleri, hedef pazarlardaki alımların azalması ve pandemi sonrası özellikle Avrupa ve Amerika’nın tekstil ve ham maddeleri alımları için pazar çeşitliliğini arttırması gibi faktörler, tekstil sektörünün zor zamanlar geçirmesine sebep olmuştur.
Bu sebeplerle yurtiçi tekstil makine satışları ve ithalatı azalmakla birlikte, sektör firmalarımız ihracata yoğunlaşarak hedef pazarlarımızda etkinliklerini arttırmayı hedeflemiştir. Tekstil sektörünün hedef pazarlarda da daralma yaşaması tekstil makine ihracatımızı da olumsuz etkilemiştir. Malumunuz 2022 yılını 919 milyon $ ihracat ile kapatmıştık. 2023’te ise %10’luk düşüş ile ihracatımız 830 milyon $ olarak gerçekleşmiştir.
Ortalama yıllık 31 milyar $ seviyelerinde gerçekleşen dünya tekstil makine ihracatından ülkemizin aldığı pay %3’tür. Ayrıca tekstil makine ihracatçısı ilk 10 ülke içerisinde ülkemiz 8. sırada yer almaktadır. İlk sıralarda Çin, Almanya, Japonya, İtalya, G. Kore ve Belçika gibi ülkeler gelmektedir.
İthalat ise 2022 yılında 2,45 milyar $ ile rekor seviyede gerçekleşmişti. 2023’te %20’lik düşüş ile ithalat 1,95 milyar $ olarak gerçekleşmiştir. Bu ithalatın 860 milyon $’ı İplik Makineleri, 228 milyon $’ı Örme Makineleri, 213 milyon $’ı Dokuma Makinelerinden oluşmaktadır.
Ortalama yıllık 31 milyar $ seviyelerinde gerçekleşen dünya tekstil makine ithalatından ülkemizin aldığı pay %7,5’tir. Ayrıca tekstil makine ithalatçısı ilk 10 ülke içerisinde ülkemiz 4. sırada yer almaktadır.
Türk Tekstil Makine Üreticilerinin İhracat Pazarları
Tekstil makine ihracatımızın %75’ini tekstil boyama, yıkama, apreleme, finisaj makineleri oluşturmaktadır. Makine ve yedek parçalarla birlikte satışların yaklaşık %60’tan fazlasını yurtdışı satışlar oluşturmaktadır.
Tekstil makine sektörümüzün 2022 yılında en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülkeler sırasıyla; Özbekistan, Bangladeş, Pakistan, Mısır, Hindistan, İran, Rusya ve Brezilya’dır. 2022’de Bangladeş’e ihracatımız %46, Hindistan’a %42, Brezilya’ya ise %100’ün üzerinde artmıştı. 2023 yılı ihracatlarımıza baktığımızda ise ana pazarlarımızda; Bangladeş ve Pakistan’a ihracatımızın bir önceki yıla göre azaldığı, Özbekistan, Hindistan ve İran’a ihracatımızın benzer seviyelerde kaldığı ve özellikle Rusya, Mısır ve Güney Amerika ülkelerine ihracatlarımızın ise arttığını ifade edebiliriz. Tekstil makine ihracatımızda genel bir düşüş olsa da farklı pazarlardaki fırsatları değerlendirmek anlamında firmalarımızın yoğun gayret sarf ettiğini de bu sonuçlardan görebilmekteyiz. Özellikle Rusya, Mısır, Portekiz ve Güney Amerika ülkelerinin ihracatta pazar çeşitliliğimize katkı sunacağını düşünmekteyiz.
TEMSAD Üyesi Firmalar Mevcut Krizlerden Nasıl Etkileniyor?
Global problemlerin yanı sıra ülkemizin de kendi özelinde yaşadığı problemler, haliyle tekstil makine üreticilerimize de olumsuz yansımaktadır. Üretim maliyetleri, kalifiye eleman bulamamak, finansmana erişim problemleri gibi birçok problem sektörümüzü etkilemektedir. Diğer taraftan ülkemiz tekstil sektörünün yaşadığı sıkıntılar çerçevesinde; üretim kapasitelerinin, yeni yatırımların ve modernizasyonların azalması da yurtiçi tekstil makine satışlarını olumsuz etkilemiştir. Yatırım teşvik listelerine baktığımızda 2022 yılına göre tekstil sektöründeki yatırımların 2023 yılında %40’tan fazla azaldığını görüyoruz. Tekstil ürünlerinde fiyatların rakip ülkelere göre daha pahalı kalması, global alıcıların maliyetleri önceleyerek taleplerini farklı bölgelere kaydırması gibi mevcut faktörler etkili olmuştur.
Yurtiçini etkileyen bu faktörlerin yanı sıra yurtdışı pazarlarımızda çeşitliliği sağlamak ve yeni pazarlara açılmak sektörümüz için önemli bir konudur. Mısır’ın yeni yatırımlar yapması, Hindistan’ın da benzer şekilde kapasitelerini arttırma çabaları, Rusya, Portekiz, Polonya ve Güney Amerika gibi farklı pazarların da ihracatımızda çeşitliliği sağlayabileceğimiz ülkeler olması sektörümüz için önemlidir.
Pandemiden sonra değişen şartlara ayak uydurarak, firmalarımızın mevcut ana pazarlarındaki gücünü arttırmakla birlikte, yeni pazarlarda da fırsatları değerlendirerek ihracatta başarılar elde edeceğine inanıyoruz. Ayrıca firmalarımızın Ar-GE yatırımlarına her geçen gün daha fazla önem verdiğini görmek de bizleri mutlu ediyor. Mevcutta 22 üyemizin Ar-GE merkezi bulunmakta olup, bu sayının daha da artacağını düşünüyoruz. Tüm zorluklara rağmen firmalarımız teknolojilerini geliştirmeye, farklılıklar yaratmaya devam ediyor.
2024 Yılında Dünya Tekstil Sektörü ve Özellikle Tekstil Makineleri Sektörü ile İlgili Beklentilerimiz
2024 yılının en az ilk yarısının da 2023 yılına benzer şekilde devam edeceğini düşünüyoruz. Global yavaşlama ve ülkemizdeki makro ekonomik problemlerin nihayete ermesinin zaman alacağı aşikâr. Malumunuz tekstil sektöründeki hareketi, global alıcıların tercihleri ve yönelimleri belirliyor. Yine bu kapsamda tekstil sektörümüz için yeşil dönüşüm, sürdürülebilirlik konuları ana gündem maddelerinden birisi olacaktır. Ayrıca bazı spesifik gelişmelerin de tekstil coğrafyalarındaki hareketliliği etkilemesi beklenmektedir. Bunlardan bir tanesi, Hindistan’ın AB ülkeleri ile serbest ticaret anlaşması mutabakatına varması. Yani tekstil ürünlerinin Hindistan ile AB arasında serbest ticaret anlaşması kapsamında ticaretinin yapılması, ülkemiz tekstil sanayisini de ister istemez etkileyecektir.
Tüm bu şartlara rağmen, tekstil ve tekstil makine sektörlerimizde yılların getirdiği birikimle elde edilen tecrübe ve şartlara ayak uydurma, ayakta kalma konusundaki güçlü yapımız, önümüzdeki süreç için daha umutlu olmamızı gerektirmektedir. Tekstil makine üreticilerimizin rekabet gücünü arttırdığı ve farklılıklar yaratarak sektörümüzü daha güçlü kıldığı bir dönem yaşayacağımızı ümit ediyorum.
