Ekonomi Bakanlığı, Türkiye’de yatırım gerçekleştirmek isteyen yerli ve yabancı sermaye sahiplerine sunduğu cazip yatırım teşvikleri ile birçok sektörde, yeni yatırımların gerçekleştirilmesine ve mevcut yatırımların tevsi edilmesine olanak sağlıyor.
Ekonomi Bakanlığı tarafından, KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz desteği, yatırım yeri tahsisi, sigorta primi işveren hissesi desteği, KDV iadesi gibi alanlarda sunulan destekler yeni yatırımlar için girişimcileri ve iş adamlarını cesaretlendiriyor.
Teşviklerden faydalanabilmek için, öncelikle “Yatırım Teşvik Belgesi” düzenlenmesi gerekiyor. Teşvik belgesi, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan bir belge olup, kararın amaçlarına uygun olarak gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenleniyor.
Dokuma Ve Giyim İmalatına Yönelik Yatırımlar Hız Kesmiyor
2017 yılında ve 2018 yılının ilk çeyreğinde birçok sektörde teşvik belgesi başvurusu artarken, tekstil sektörüne yönelik yatırımlar da teşviklerle birlikte hız kazanıyor. Ekonomi Bakanlığı tarafından 2017 yılı ve 2018 yılının ilk çeyreğinde verilen yatırım teşvik belgelerine göre, dokuma ve giyim alanında yapılan komple yeni yatırımların ağırlık kazandığı gözleniyor. 2017 yılında dokuma ve giyim imalat sektörüne yönelik komple yeni yatırımlar için toplamda 2.930 milyon TL’lik 300 teşvik belgesi yerli ve yabancı sermaye sahiplerine verildi. 2018 yılı da yatırımlar için hareketli başladı. Yılın ilk çeyreğinde 427 Milyon TL tutarında 68 teşvik belgesi düzenlendi.
Ocak 2017- Nisan 2018’i kapsayan dönemde Türkiye genelinde dokuma ve giyim alanında toplam 375 yerli ve yabancı firma yatırım teşvik belgesi alarak toplam 3.385 milyon TL’lik yeni yatırım gerçekleştirdi. Bu yatırımlar için planlanan toplam istihdam rakamı ise 38 bin 970 kişiden oluşuyor.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Tekstil ile Kalkınacak
Teşvik uygulaması açısından, bölgeler sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyine göre altı bölgeye ayrılıyor.
Geçtiğimiz yıl itibariyle verilen yatırım teşvikleri arasında en yoğun yatırımın; Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van, Bozcaada ve Gökçeada İlçelerini kapsayan 6. Bölgeye yapıldığı gözleniyor. Özellikle dokuma ve giyim imalatı alanında Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yoğunlaşan yerli yatırımlar için 146 yatırım teşvik belgesi düzenlendi ve toplamda 904 milyon TL’lik teşvik sağlandı. Yabancı yatırımlar içinse 3 teşvik belgesi verilerek 12 milyon TL’lik destek sağlandı. Gerçekleştirilmesi planlanan bu yatırımlarda toplam 21 bin 524 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor.
Yatırım teşviklerinden en çok faydalanan bir diğer bölge ise; Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli ve Yozgat illerinden oluşan 5. Bölge oldu. Bu bölgede gerçekleştirilecek olan yerli tekstil yatırımları için 70 teşvik belgesi düzenlendi. Toplam 420 milyon TL teşvik verilecek bu yatırımların yanı sıra, 3 yabancı firma da bölgede yatırım gerçekleştirmek üzere 10 milyon TL teşvik tutarından yararlandı.
İstihdam Oranı Artıyor
Düzenlenen teşvik belgeleri, istihdam sayısına göre işverene önemli teşvik oranları sağlıyor. Gerçekleştirilen yeni yatırımlar için planlanan istihdam sayıları bölgede birçok gencin iş imkanına kavuşmasına da olanak tanıyor.
Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Muğla’yı içeren 1. Bölge’de gerçekleştirilecek olan yerli tekstil yatırımları için 65 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Toplam 526 milyon TL teşvik tutarının olduğu bu bölgede yapılacak yatırımlar ile bin 551 kişiye istihdam sağlanacak.
Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale (Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri Hariç), Denizli, Edirne, Isparta, Kayseri, Kırklareli, Konya, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova’yı içeren 2. Bölge’de gerçekleştirilecek olan dokuma ve hazır giyime yönelik yeni yatırımlar için ise 2017-2018(ilk çeyrek) döneminde toplam 34 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. 713 milyon TL yatırım teşviki verilen bu firmalarda toplam istihdamın 2 bin 209 kişi olması planlanıyor.
Balıkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabük, Karaman, Manisa, Mersin, Samsun, Trabzon, Uşak ve Zonguldak illerini kapsayan 3. Bölge’de 31 yerli, 1 yabancı firmaya yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Toplam 656 milyon TL teşvik verilen bölgede gerçekleştirilen bu yatırımlarda bin 212 kişi istihdam edilecek.
Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize ve Sivas’ı içine alan 4. Bölge’de gerçekleştirilecek olan dokuma ve giyim sektörü yatırımları ile ilgili düzenlenen 22 yatırım teşvik belgesinin tamamı yerli firmalardan oluşuyor. Toplam 144 milyon TL teşvik tutarına sahip bu bölgede yapılacak yatırım için 3 bin 181 kişinin istihdamı hedefleniyor.
Teşvik Uygulamaları Neleri Kapsıyor?
Ekonomi Bakanlığına teşvik belgesi düzenlenebilmesi için müracaat eden firmalardan koşulları uygun bulunanlar, gerçekleştirdikleri yatırımın bölgesi ve ölçeğine göre yatırım teşviklerinden yararlanıyor. Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları(genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları yüzde elliyi geçen kurum ve kuruluşlar) ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubeleri teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaat edebiliyorlar. Ekonomi Bakanlığı tarafından verilen teşviklerin kapsamı şunları içeriyor.
Genel teşvik uygulamaları kapsamında: Gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi (KDV) istisnası, gelir vergisi stopajı desteği (altıncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) ve sigorta primi işveren hissesi desteği sağlanıyor.
Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında: Gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi (KDV) istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi. Faiz desteği (üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı bölgelerdeki yatırımlar için), gelir vergisi stopajı desteği (altıncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) ve sigorta primi desteği (altıncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) veriliyor.
Büyük ölçekli yatırım teşvikleri kapsamında: Gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi (KDV) istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, gelir vergisi stopajı desteği (altıncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için), sigorta primi desteği (altıncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) sağlanıyor.
Ar-Ge ve çevre yatırımlarının teşviki kapsamında: KDV İstisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve faiz desteği desteklerinden yararlanılıyor.
