Tekstil Makine üreticileri yıllık ihracata pandeminin şokunu yaşıyor. Tüik resmi verilerine (Türkiye İstatistik Kurumu) 2019 yılının Ocak-Ekim döneminde 541.747.938 Dolar satış yapan üreticiler, 2020’ün aynı döneminde yüzde 39’luk düşüşle 389.309.687 Dolarda kaldı. İlk dokuz aylık süreçte 151 milyon Doların üzerinde ihracat kaybı yaşayan sektörün imdadına Türk tekstil sanayicisinin bitmek bilmeyen yatırım aşkı yetişti.2019 yılında 800 Milyon doları aşan ihracat yapan makine üreticileri 2020 yılında ihracat başarılarını sürdürme hedefi ile yola çıkmışlardı. Pandemi ile birlik de kapanan sınırlar ve dış piyasalarda oluşan panik havası Tekstil makine üreticilerinin ihracat pazarını düşürdü. Bununla birlikte tekstil ithalatı alanında ki gelişme de hızlandı.
Tekstil Makine İthalatı %37 Arttı
Türk tekstil üreticileri pandemi döneminde hız kesmeden yatırımlarına devam ettiler. Hem ihracatta tıkanan yerli üretcilerden makine alımlarını arttırdılar hemde tekstil makinesi ithalatı ile yeni yatırımlarını gerçekleştirdiler. Yeni yatırımlar nedeni ile tekstil makinesi ithalatı 2020 yılının ilk dokuz ayında %37.1 artarak 1 milyar doların üzerine çıktı. Geçtiğimiz yıl yaşanan büyük çaplı düşüşün ardından ithal makinelerde yeniden yükseliş olması dikkat çeken bir gösterge. Özellikle Türk üreticilerin en önemli ihraç kalemi olan boya ve terbiye makinelerin ihracının düşüş eğlimine girmesi ve aynı kalemde ithalatın çok ciddi oranda artması Tüik verilerinin içerisinde dikkat çeken en önemli noktalardan biri. Diğer taraftan dokuma makineleri ithalatında %121 lik rekor artış dikkat çeken bir başka nokta. Tüik verilerinden edindiğimiz en önemli husus ise Avrupa merkezli makine üreticilerinin Türk tekstil pazarında gün geçtikçe güç kaybettikleri ve pazarı Uzakdoğulu üreticilere bırakmaya başladıkları gerçeği. Türkiye’nin tekstil makine ithalatı artarken Avrupalı makine üreticilerinin Türk pazarına satışları düşüyor.
Örgü Makinesi İthalatı %55 Arttı
Tekstil ve konfeksiyon makine ve aksamları, yıllar itibariyle Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Cetveli (GTİP) çerçevesinde tanımlanıyor. GTİP’de Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırması ile numaralandırılan tekstil ve konfeksiyon sektörlerini ilgilendiren teknolojiler detaylı şekilde sıralanıyor. TÜİK verilerine göre, Türk tekstil makine üreticileri 2020 Ocak-Eylül döneminde ortalama yüzde 39’lik bir düşüş sergilerken, en çok ihracatın 317.878.578 Dolarla dokuma ipliklerin, mensucatın yıkanması, temizlenmesi, kurutulması, ütülenmesi, sarılması, katlanması vb. için kullanılan makineler üzerine olduğu görülüyor. Yine aynı kalemde geçen yılın aynı dönemine göre 100 milyon dolar civarında bir düşüş yaşandı. En çok ithalatı ise 8447 GTİP numarası ile sınıflandırılan örgü tezgahları, gripür, tül, dantela, file imalatı için makine ve çeşitli cihazlar oluşturuyor.
İthalatımızda İhracatımızda Düştü
GTİP’te 8444 numarası ile dokuma maddelerinde lif imal eden, dokuyan, kesen makinalar adı altında dokumaya müsait sentetik veya suni maddeleri çekme ve tekstüre edilmesi için kullanılan makineler yer alıyor. Bu makine kaleminin ihracatının 2020’nin ilk dokuz ayında 641.121 Dolar olduğu görülüyor. 2019 yılının aynı döneminde ise 1.659.876 Dolar olarak ortaya çıkıyor. 114.101.841 Dolar olan ithalatımız ise 67.358.289 Dolara gerilemiş durumda.
İplik Makinesi İthalatı %87 Arttı
Tekstil makineleri ihracatında GTİP numarası 8445 numarası ile tanımlanan lifleri hazırlayan, iplik üreten ve hazırlayan makinelerin ihracat rakamları da 2019 yılına göre yarı yarıya gerilemiş gözüküyor. 2019 yılının ilk dokuz ayında 31.277.423 Dolar olan satış, 2020’ün aynı döneminde ise 11.402.288 Dolar olarak dikkat çekiyor. GTİP 8445 numarası ile tanımlanan iplik makinelerinin ithalatında ise 102.381.955 Dolar olan 2019 yılı ilk dokuz aylık verileri 2020 yılı aynı döneminde %87.3 lük artışla 191.790.325 Dolara çıktı.
Dokuma Makinesi İthalatı %121 Arttı
Dokuma tezgahlarını kapsayan GTİP numarası 8446 olan ihracat kaleminde yer alan ürünler ise şöyle sıralanıyor; dokuma makineleri kumaş genişliği <30 cm, motorlu mekikli dokuma makineleri kumaş genişliği >30 cm. Bu makinelerin ihracat rakamları 2019 Ocak- Eylül aylarında toplam 19.330.997 Dolar iken, 2020’ün aynı döneminde 11.402.288 Dolar’a gerilemiş durumda.İthalat rakamlarında ise en dikkat çekici artış burada oldu. 2019 yılı ilk dokuz ayında 68.265.146 Dolar olan ithalatımız %121 artarak 151.197.308 Dolara çıktı
Örgü Makineleri İthalatında da Artış Yaşanıyor
GTİP listesinin 8447 numarasıyla belirtilen örgü tezgahları, gripür, tül, dantela, file imalatı için makine ve çeşitli cihazlar tekstil ihracat sektörünün bir başka kalemini oluşturuyor. Bu makinelerin ve cihazların içerdiği başlıklar ise; Oynak iğneliev tipi yuvarlak örgü makineleri silindir çapı <165mm, oynak iğneli sanayi tipi yuvarlak örgü makineleri silindir çapı <165mm, oynak iğneli ev tipi yuvarlak örgü makineleri silindir çapı >165mm, ev tipi düz örgü makineleri, sanayi tipi düz örgü makineleri, ev tipi dikiş-trikotaj makineleri, sanayi tipi dikiş trikotaj makineleri, işleme makineleri, şerit ve kaytan yapan makineler, diğer tül, dantela makineleri, olarak sıralanıyor. Bu kalemlerin ihracat rakamları ise geçen yıl Ocak-Eylül aylarında 15.155.682 Dolar iken bu seneki aynı dönemde 6.269.232 Dolar olarak görülüyor. 107.025.553 Dolar olan 2019 ilk dokuz aylık ithalatımız bu yıl aynı dönemde %83 lük artış ile 195.568.578 Dolara yükseldi.
Rapiyer ve Jakar Makinelerinde İthalat Aynı Seviyede
Listede 8448 numarasıyla rapiyerler ve jakarlar, jakarlarını azaltıcı, kopya edici, delici veya birleştirici makineler, dokumaya elverişli iplikleri eğirmeye mahsus makineler için yardımcı makineler, üretme memeleri, dokumaya elverişli lif hazırlayan makinelerin diğer aksam ve parçaları ve dokumaya elverişli lif hazırlayan makineler için iğlerin yer aldığı grupta da düşüş söz konusu. Bu makinelerin ihracat rakamları Ocak-Eylül 2019 döneminde 23.563.010 Dolar olarak belirlenirken, 2020yılı aynı döneminde 18.535.517 Dolara düştüğü kayda geçti. Aynı ürünlerin İthalatında ise kayda değer bir düşüş görülmedi. 105.893.020 olan 2019 verileri %3 lük bir düşüşle 103.083.140 Dolara geriledi.
GTİP 8449 Numaralı Makinaların İthalatıda İhracatı da Azaldı
GTİP listesinde 8449 numarasıyla yer alan keçe, mensucat imal eden makinelerin aksam ve parçaları grubunda ise, ihracat kalemlerinin en düşük seviyede olduğu ifade ediliyor. Bu alanda 2019 Ocak-Ekim döneminde 2.271.795 Dolar, 2020’de ise 1.568.791 Dolar ihracat yapıldığı belirtiliyor. İhracatta ki düşüş eğlimi İthalat da da aynen devam etmiş gözüküyor. 89.978.486 Dolar olan 2019 yılı ilk dokuz aylık ithalat verileri 2020 de 61.147.432 Dolar olarak gerçekleşmiş durumda
Yıkama Makinelerinde Dikkat Çekici Veriler
Dokuma maddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları ürün çeşitleri ise GTİP 8451 numarası ile tanımlanıyor. Kuru temizleme makineleri, ev tipi kurutma makineleri, ütü makineleri ve persler, sanayide kullanılan yıkama makineleri, ağartma makineleri, boyama makineleri, apre ve finisaj makineleri, kuru temizleme makinelerin aksam ve parçaları, diğer mensucat makinelerinin aksam ve parçaları, mensucatı top halinde sarmaya mahsus makineler, kuru çamaşır kapları <10 kg, diğer kurutma makineleri kuru çamaşır kapları <10 kg, mensucatları şekilli kesmeye mahsus makineler, mensucatı açmaya, katlamaya, kesmeye mahsus makineler, Linoleum vb. imalatında mensucat vb. pasta kaplama makineleri bu segmentin alt başlıklarını oluşturuyor. En yüksek ihracat rakamının olduğu bu kalemde sadece 2019 Ocak-Eylül aylarında 414.150.226 Dolar gibi bir ihracat rakamı görülüyor. 2020 yılının aynı döneminde ise ihracat %23.25 oranında düşerek 317.878.578 Dolar olarak dikkat çekiyor. Yıkama makinelerinde her yıl Türk üretimi makinelerinde etkisi ile düşüş eğliminde olan İthal makineler bu yılın ilk dokuz ayında %79’luk müthiş bir artışla 160.556.949 Dolara gelmiş durumda. 8451 GTİP numaralı makinelerin 2019 yılı ilk dokuz ayındaki ithalatı 89.667.780 Dolar seviyelerinde gerçekleşmişti
GTİP’te sıralanmış son ürün grubunu temsil eden 8452 numaralı kalemde ise tekstil makineleri ve ekipmanları, mobilyaları, iğneleri ve aksamlar yer alıyor. Bu numarada da 2019’nin ilk dokuz ayında 34.338.929 Dolar olan ihracat rakamının, 2020’nin aynı döneminde %37 lik bir düşüşle 21.611.872 Dolara gerilediği vurgulanıyor. İhracat düşerken ithalatımızın arttığı bu kalemde 2019 yılı ilk dokuz ayında 67.604.629 Dolar olarak gerçekleştirilen ithalat %35 lik artış ile 2020 yılında 90.849.968 Dolar olarak gerçekleşti.
