Tekstil Sektörünün makine dışında hammadde olarak; elyaf, iplik ve işlenmiş-yarı işlenmiş kumaş ithalatları önemli ürünler olarak sıralanıyor. Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre 2010-2011 yıllarında Türk imalat sanayisinin ithal ara mala bağımlılığı yüzde 40’ten yüzde 43’e yükseldi. Daha yakından bakıldığında 2011’de tekstil sektörünün ithal ara malına bağımlılığı yüzde 43, hazırgiyim sektörünün yüzde 19, deri ve deri ürünleri sektörlerinin ise yüzde 30 oranında olduğu tespit edildi.
Yine Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre 1 Dolarlık tekstil ithalatına karşılık 2,1 Dolarlık ihracat, 1 Dolarlık hazırgiyim ithalatına karşılık 4,1 Dolarlık ihracat gerçekleştiriliyor. 2011 yılında tekstil sektörü 11,5 milyar Dolar ihracata karşılık 10,8 milyar Dolarlık ithalat gerçekleştirerek 0,7 milyar Dolarlık dış ticaret fazlası elde etti. Ancak bu dış ticaret fazlasının yıllar itibariyle sürekli düşüş eğiliminde olduğuna dikkat çekiliyor. Hazırgiyim sektörü ise 2011 yılında 13,53 milyar Dolarlık ihracata karşılık 2,96 milyar Dolarlık ithalat yaparak dış ticaret fazlasını 10,57 milyar Dolar değerine çıkardı, böylece dış ticaret fazlasını yüzde 9’dan yüzde 15’e yükseltti.
2011 yılı tekstil ithalatında kırılmanın yaşandığı bir yıl oldu. Yerli tekstil ve hazırgiyim üreticilerinin Ekonomi Bakanlığı’na yaptığı başvurular sonucunda 2011 Ocak ayında İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin 2011/1 ve 2011/2 sayılı Tebliğler ve belirli GTİP’lerde tekstil ve hazırgiyim ürünleri için soruşturma başlatıldı. Tekstil ve hazırgiyim ihracat oranlarından daha fazla ithalat oranlarının artması bu süreçte etkili oldu. Ocak- Temmuz 2011’de tekstil ve hazırgiyim alanında yapılan ithalat 3.4 milyon Dolar ile en yüksek rakamlardan birisine ulaşmıştı.
Önlem alınmaması durumunda yerli sektörün küçülmesinin gerçekleşeceğinin öngörülmesi ile, 15.09.2011 tarihinde 28055 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/2203 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek Karar ile hazır giyimde yüzde 17-30 arasında, kumaşta yüzde 11-20 arasında ilave gümrük vergisi konmasına karar verildi. 54 kalem ithal ürünü kapsayan ek vergilerle 2011’in ikinci yarısında ithalat düşüş elde edildi.
Ek vergi uygulamasının hayata geçtiği Temmuz- Ağustos 2011 döneminde ithalatın değeri 1.3 milyonDolar’a geriledi. Yani 6 ay gibi kısa bir sürede ithalat yüzde 50’den fazla düşürülmüş oldu. Ancak 2012 yılının ilk yarısına bakıldığında, 2011 yılının son yarısına göre ithalatın yine artış eğilimine girerek 1.7 milyon Dolar değerine ulaştığı görülüyor. Bu durum sektörün ithalattan kolay kolay vazgeçmediği ve dışa bağlılığın halen devam ettiği şeklinde yorumlanıyor.
Türkiye’nin tekstil hammadde ithalatında en önemli kalemi elyaf oluşturuyor. 2011 yılının Ocak-Kasım döneminde elyaf ithalatının değeri 3.1 milyar Dolar’a ulaşırken ithalat miktarı 1 milyon ton oldu. 2011’de elyaf ithalatını sırasıyla şu kalemler izledi; 2.8 milyar Dolar değerinde iplik, 2.3 milyar Dolar değerinde dokuma kumaş, 488.7 milyon Dolar değerinde örme kumaş, 330.7 Milyon Dolar değerinde nonwoven, vatka ve keçe. Diğer kalemlerdeki tekstil ithalatının değeri ise 567.2 milyon Dolar oldu.
Tekstil ithalatı yapılan ülkelere baktığımızda 2011’de Çin’in 2.195 milyon Dolar ile açık ara önde olduğunu görüyoruz. Çin’i ABD, Hindistan, Endonezya ve İtalya izliyor. Hazırgiyim ithalatında ise yine Çin 1.093 milyon Dolar ile ilk sırada yer alırken onu Bangladeş, Hindistan, İtalya ve Vietnam takip etti. 2010 ve 2011 yıllarındaki değişim değerlerine göre Türkiye bu pazarlardan geleneksel alımını arttırarak devam ettirdi.
İthalat Önlemleri 2012’de Etkisini Kaybediyor
2011 yılının ikinci yarısında oldukça etkili olan ek vergi uygulamasının ithalat üzerindeki etkisinin 2012’nin ikinci yarısında daha zayıf bir etki yarattığı görülüyor. 2012 Ocak-Haziran dönemindeki tekstil ithalatı 2011’in aynı döneminin oldukça altında olmasına karşın, 2011’nin ikinci yarısının üzerine çıktı. 2012 yılı Ocak-Haziran dönemindeki tekstil ithalatı 1.7 milyonDolar olarak gerçekleşti. 2012 yılının ilk 3 ayı 2011 yılının aynı dönemi ile karşılaştırıldığında ürünler bazındaki ithalat azalışı şöyle özetlenebilir; ipek yüzde 20, pamuk yüzde 97, vatka-keçe ve nonwoven ile özel iplikler yüzde 34, örme ürünler yüzde 74.
Resmi verilere göre, 2012 yılının Ocak-Mayıs aralığında, tekstil ithalatı 2011 yılının aynı dönemine göre, yüzde 25.8 oranında bir düşerek 3.7 milyar Dolar oldu. Düşen bu ithalat tablosunda; elyaflar yüzde 32,1, iplikler yüzde 33,5, dokuma kumaşlar yüzde 21, örme kumaşlar yüzde 3 ve nonwoven ürünler yüzde 3.1 paya sahip oldu. Bu 5 aylık süreçte tekstil ve hammadde ithalatının hem miktar hem de değer olarak azaldığı görülüyor. Değer bazındaki azalma yüzde 10,6 oranında olurken, Dolar cinsinden değer düşüşü yüzde 25,8 gibi yüksek bir orana sahip oldu
