Küresel pamuk sektörünün en büyük ihracatçısı Amerika, pamuk fiyatlarındaki dalgalanmalardan sonra piyasalarda dengelerin normale döndüğü yönünde izlenim sunuyor. 2011 yılına damgasını vuran pamuk fiyatlarındaki dalgalanmalardan Türk tekstil üreticileri de büyük ölçüde etkilenmişti. Türkiye’nin pamuk ithalatında en büyük dilime Amerika sahip bulunuyor. Türk tekstilciler pamuk ihtiyacının yüzde 60-65’ini Amerikan pamuğu ile karşılıyor. Bu nedenle Amerikalı pamuk üreticileri için Türkiye en önemli pazarlar arasında yer alıyor. Amerikan pamuk üreticilerinin çatı örgütü Cotton Council International (CCI) küresel etkinlik takviminde Türkiye’ye özel bir yer ayırıyor.
Türk tekstilciler ve sektör temsilcileriyle yakın diyaloğa sahip olan CCI, Amerikan pamuğu ile üretilmiş tekstil ürünlerinin ihraç pazarları tanıtımında Türk firmalarını yalnız bırakmıyor. CCI’nın küresel çalışmalarını ve Türk pazarına bakışını CCİ İcra Direktörü (Executive Director) Kevin Latner ile görüştük. TGSD’nin düzenlediği 5. İstanbul Moda Hazırgiyim Konferansı’nda gerçekleştirdiğimiz röportajda, ayrıca CCI Türkiye Program Direktörü Marsha Powell’de uzun yıllardır bulunduğu Türk pazarı hakkında detaylı değerlendirmelerde bulundu. Latner ve Powell, iş partneri olarak gördükleri Türk tekstilciler ile aralarındaki ilişkinin her dönem daha iyiye gittiğini vurguladı.
Pamuk Hasatı Yüzde 8 Artacak
Fiyatlarda geçen yıla göre bir düşüş yaşandığını ifade eden Kevin Latner, buna paralel olarak bu sene pamuk ekim alanlarında da bir azalma olduğunu dile getirdi. Fiyatların yükselmesi sebebiyle tüketici taleplerinde de azalma olduğunu anlatan Latner, sözlerine şöyle devam etti; “Yaşanan bu sıkıntılar pamuk pazarını da olumsuz etkiliyor. Bu yıl için sürpriz sayılabilecek unsurlardan bir tanesi de, ABD pamuk hasadının daha az gerçekleşmesidir. Texas Bölgesi’nde yaşanan kuraklık nedeniyle oluşan bu yapı, küresel anlamda da piyasayı etkiledi. Yaşanan kuraklık üretimi düşürdü. Ancak bu dönemde iklim koşullarının pozitif yönde değişmesi gelecek yıl ile ilgili beklentilerimizi arttırıyor. Bu yıl pamuk üretiminde yüzde 8’lik bir artış yaşanacağını düşünüyoruz. Bunu rakamsal olarak ifade edecek olursak, 2012-2013 yılı için Amerikan Tarım Bakanlığı 3.86 milyon ton civarında hasat bekliyor.”
Yaşanan sıkıntılara rağmen Amerika’nın hala dünyanın en büyük pamuk ihracatçısı olma konumunu koruduğunu belirten Latner, kalite ve kontaminasyon konusunda da en güvenilir ülke olduklarının altını çizdi.
Piyasaların Stabil Yapıda Olması Önemli
Tedarik zincirini etkileyen konular hakkında değerlendirmelerde de bulunan Kevin Latner, özellikle Hindistan’da yaşanan krizlerle ilgili Amerikan hükümeti ile işbirliği içinde olduklarını belirtti. Hintli yetkililer ile dalgalanma olmaması için birlikte çalıştıklarını söyleyen Latner şöyle devam etti; “Tedarik zincirini oluşturan tüm firmalarla görüşme halindeyiz. Yaşanan sıkıntılı süreçler hakkında bilgilendirme yapıyoruz. Ayrıca dalgalanmalardan doğacak risklerin, yönetimi hakkında ortak çalışmalar yapıyoruz. Bu anlamda da üretimi daima ihtiyaç doğrultusunda yönetmeye çalışıyoruz. Yaşanan sıkıntılardan oluşan fiyat değişkenliğini ortadan kaldırmanın yollarını arıyoruz. Şu anda tahmin edilen stok durumunun yeterli seviyeye geldiğini düşünüyorum. Yapılan bu çalışmalar meyve vermeye başladı. İstikrarın süreceğini ve tüketicinin pamuk talebinde artış olacağını düşünüyorum.”
Fiyatların stabil yapıda olmasının herkes tarafından istenen bir süreç olduğunun altını çizen Latner; “Firmalar, dalgalanmalardan etkilenmemek için doğru politika izlemeleri gerekiyor” dedi.
Türk Pazarının Coğrafi Avantajı Bulunuyor
Uzun yıllar Çin, Japonya gibi Uzak Doğu ülkelerinde çalışmalar yapan Kevin Latner, bu pazarlardaki tecrübeleri ve bu bölge ile Türk pazarının benzerlikleri hakkında değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin bulunduğu konum ile coğrafi bir üstünlüğü olduğunu ifade eden Latner, dinamik, esnek endüstriyel yapısı ve üretici ülkelere yakınlığı ile bu gücü perçinlediğini dile getirdi. Türkiye’nin pazarda yaşanan değişikliklere hızlı uyum sağladığını iddia eden Latner, küresel krizin piyasaları etkilediği bir dönemde, Türkiye’nin olumlu sonuçlar aldığını söyledi.
Ek Vergiler Türkiye Açısından Olumlu
Türk Hükümeti’nin iplik ve dokuma ürünlerine getirdiği ek vergiler hakkında önemli bilgiler veren Latner, şöyle konuştu; “ Alınan kararları bizim açımızdan değerlendirmek biraz zor. Çünkü ek vergi getirme kararı pamuk fiyatlarının zirve yaptığı ve Türk pamuk üretiminin düştüğü döneme denk gelmesi değerlendirme yapmayı zorlaştırıyor. Ancak Türkiye açısından değerlendirmek gerekirse, pamuk üretimini arttırmaya yönelik bu hamle, Türk endüstrisinin gelişmesi adına faydalı oldu. Fiyat düştüğü için Türk pamuklu ürünlerine talep arttı. Firmalar kendi ülkelerinde üretme yolunu seçtikleri için de, Türk ekonomisi kazançlı çıktı.
Latner, Türk tekstil endüstrisinin pazarlara yakınlık sağlayan coğrafi üstünlüğün yanı sıra, dinamik ve esnek yapısıyla da pazardaki değişimlere hızla adapte olabildiğini dile getirdi.
Türk Firmalar, İşini Şansa Bırakmıyor
CCI Türkiye Program Direktörü Marsha Powell da ABD’nin küresel pazardaki en büyük pamuk ihracatçısı olduğunu hatırlattı. Powell; “Zaman zaman yaşanan dalgalanmalar olsa da, kalite ve güvenilirlikten ödün vermeden liderliğimizi sürdürüyoruz” dedi.
Türkiye’nin kendileri için önemli bir pazar olduğunun altını çizen Powell, sözlerini şöyle sürdürdü; “Son yirmi yıldır pamuk sektöründe yer alıyorum ve son 7 yıldır da Türkiye’de yaşıyorum. Son 10 yıldır Türkiye’nin iplik eğirme kapasitesi gittikçe büyüdü ve sonucunda pamuk ihtiyacı artmaya başladı. Dışarıdan karşılanmak istenen hammadde sonucunda da ABD, Türkiye’nin en büyük tedarikçisi konumunda geldi. Artan ticaret hacmi her iki tarafında vazgeçilmez bir yapıya kavuşmasına sebep oldu. Ticari ilişkiden ziyade ortaklık ilişkisine dönen bir durum oluştu. Her iki tarafında birbirine ihtiyacı yadsınamaz derecelere geldi. ABD pamuğunu en çok ithal eden 2. ülke konumuna yükselen Türkiye ile ilişkilerin daha güçlü ve hacim olarak daha büyük olması gerektiğine inanıyorum.”
Bu dönemde Türkiye’ye yapılan ihracatta herhangi bir değişiklik olmadığına da vurgu yapan Powell, sözlerini şöyle bitirdi; “ Miktar olarak bir değişiklik söz konusu değil ama uygulama da değişiklikler yaşanıyor. Öncelikle kendi pamuğunu kullanma eğiliminde olan Türkiye, bu politikasından vazgeçmiş görünüyor. Mevsimsel açıdan daha önce pamuyk yetiştiriyor olmamız, ilk önce tercih edilmemizi sağlıyor. Çünkü firmalar Türkiye’de yetişen pamuğun miktarındaki değişmeler yaşanması sonucunda çıkabilecek sorunları ortadan kaldırmak istiyor. Yeterli pamuğu bulamama ihtimalini ortadan kaldırmak isteyen firmalar, tedariğini baştan yapıyorlar.
Powell Pamuğun Hikayesini Anlattı
Marsha Powell, TGSD tarafından ‘En Moda Konferans’ sloganıyla 5. defa organize edilen İstanbul Moda Hazırgiyim Konferansı’nda ‘Pamuğun Dünyası: Elyaftan Modaya’ başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Geçtiğimiz yıl pamuk fiyatlarındaki aşırı dalgalanmaları hatırlatan Powell, 2011 Mart ayında dünyada pamuk fiyatlarının tüm zamanların en yüksek fiyatlarına ulaştığını hatırlattı. Powell şunları söyledi; “Bu ay boyunca pamuk fiyatları pound başına 2.40 Dolar’a çıktı. Fiyatlar sonra ciddi anlamda azaldı. Ancak, fiyatlar 2010 fiyatları ile karşılaştırıldığında halen yüzde 10 üzerinde durduğu görülüyor. Tedarik zinciriyle birlikte fiyat hareketine baktığımızda, en temel seviyede olan Ağustos 2010 ila Mart 2011 arasında fiyatların yüzde 154 oranında arttığını görüyoruz. Sadece 5 aylık sürede çok hızlı bir sürede gerçekleşti. Mart 2012 itibariyle fiyatlar, temel seviye kabul ettiğimiz Ağustos 2010’a çok yaklaştı, sadece yüzde 10 üzerinde bulunuyor.”
Pamuk fiyatlarındaki bu ani artışa karşın iplik fiyatlarında 2 ay sonra yüzde 53’lük bir artışın görüldüğünü ifade eden Powell, pamuk fiyatlarındaki ciddi artışın elyaf, iplik ve hazırgiyim ürünlerine yansımadığını vurguladı. Yıllar içinde pamuk eğirmede azalmadan bahsetmenin mümkün olduğunu dile getiren Powell, pamuk fiyatlarındaki artışın kullanımı düşürdüğünü, elde stokların da arttığını da hatırlattı. Marsha Powell, küresel pamuk pazarında fiyatı etkileyen faktörler olarak Çin ve Hindistan’ın politikalarını, farklı ürünler arasındaki fiyat rekabeti, enerji fiyatları ve döviz kurundaki oranları sıraladı. Çin’in 2011 yılında 7.29 milyon metre ton pamuk üretiminden 6.42 milyon tona düşmesinin beklendiğini belirten Marsha Powell, ABD dışında diğer üretimlerde toplam 2 milyon tona yakın bir azalma öngörüldüğünü açıkladı.
