Türkiye istatistik enstitüsü (TÜİK) tarafından açıklanan ithalat ve ihracat verilerine göre Avrupa merkezli makine üreticilerinin Türk tekstil pazarında güç kaybederken pazarı Uzakdoğulu üreticilere bırakmaya başladıkları görülüyor. Türkiye’nin tekstil makine ithalatı pandeminin etkilerinin en fazla görüldüğü yıl olan tedarik başta olmak üzere navlun fiyatlarından teslim sürelerine kadar birçok sorunun yaşandığı 2020 yılında 1 Milyar 743 Milyon Dolar olarak gerçekleşmişti. 2021 yılında yaşanan talep artışı nedeni ile tekstil makine ithalatı 2 milyar 382 milyon 435 bin 398 Amerikan doları olarak gerçekleşerek yeni bir rekora imza attı.
Tekstil Makine İhracatı da Arttı
Türk Tekstil Makine üreticileri yıllık ihracatı 770.084.619 USD den 981.418.780 USD ye çıkartarak yıllık bazda %27.44 oranında bir artış yakaladı. Geçtiğimiz yıl Türk tekstil üreticileri yatırımlarına devam ettiler. Hem yerli üreticilerden makine alımlarını arttırdılar hem de tekstil makinesi ithalatı ile yeni yatırımlarını gerçekleştirdiler. Yeni yatırımlar nedeni ile tekstil makinesi ithalatı 2021 yılında %37 artarak 2.4 milyar doların seviyesine geldiler. Pandemi şartlarında servis ve teslimatta yaşanan aksaklıklara rağmen bu denli bir artış ile makine ithalatına ilgi olması yerli makine üreticileri için masaya yatırılıp değerlendirilmesi gereken bir konu olarak karşılarında duruyor. GTİP’de Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırması ile numaralandırılan tekstil ve konfeksiyon sektörlerini ilgilendiren teknolojiler detaylı şekilde sıralanıyor. TİP kodlarına göre ithalat ve ihracat değerlendirmesi aşağıdaki şekilde sıralanmakta.
8444 Gtip Nolu Makinelerin İthalatı %63 Arttı
GTİP’te 8444 numarası ile dokuma maddelerinde lif imal eden, dokuyan, kesen makinalar adı altında dokumaya müsait sentetik veya suni maddeleri çekme ve tekstüre edilmesi için kullanılan makineler yer alıyor. Bu makine kaleminin ithalatının 2020 yılında 114.480.882 USD iken 2021 yılında %63 artarak 187.229.978 USD olduğu görülüyor. Aynı kalemde ihracatımız artışımız ise %42,69 sevisinde kaldı. 2020 yılında ihracatımız 751.581 USD iken 2021 yılında bu rakam 1.072.463 USD oldu.
En Çok İplik Makinesi İçin Para Ödedik
TÜİK verilerine göre, Türk tekstil makine üreticileri GTİP numarası 8445 numarası ile tanımlanan lifleri hazırlayan, iplik üreten ve hazırlayan makinelerin ithalatı için 2020 yılında 387.639.663 USD olan ithalat rakamı 2021 yılında ortalama yüzde 36’lik bir artış ile 527.696.841 USD olarak gerçekleştirdiler. İplik makineleri konusunda yerli üreticilerin yetersiz kalması nedeni ile ithalatta en çok para harcadığımız kalem olarak dikkat çeken 8445 GTİP kodlu ürünlerde ihracatımız ise %44 artışla 32.710.928 USD den 47.334.979 USD ye gelmiş gözüküyor
Dokuma Makinesi İthalatı Arttı
Dokuma tezgâhlarını kapsayan GTİP numarası 8446 olan ihracat kaleminde yer alan ürünler ise şöyle sıralanıyor; dokuma makineleri kumaş genişliği <30 cm, motorlu mekikli dokuma makineleri kumaş genişliği >30 cm. Bu makinelerin ihracat rakamları 2020 yılında toplam 16.978.122 Dolar iken, 2021 yılında 21.739.058 Dolar’a çıkmış durumda. İthalat rakamlarında diğer tüm kalemlerde olduğu gibi bu kalemde de artış oldu. 2020 yılı 311.430.990 Dolar olan ithalatımız %35 artarak 420.668.168 Dolara çıktı
Örgü Makineleri İthalatında da %29’lik Artış Yaşanıyor
GTİP listesinin 8447 numarasıyla belirtilen örgü tezgahları, gripür, tül, dantela, file imalatı için makine ve çeşitli cihazlar tekstil ihracat sektörünün bir başka kalemini oluşturuyor. Bu makinelerin ve cihazların içerdiği başlıklar ise; Oynak iğneli ev tipi yuvarlak örgü makineleri silindir çapı <165mm, oynak iğneli sanayi tipi yuvarlak örgü makineleri silindir çapı <165mm, oynak iğneli ev tipi yuvarlak örgü makineleri silindir çapı >165mm, ev tipi düz örgü makineleri, sanayi tipi düz örgü makineleri, ev tipi dikiş-trikotaj makineleri, sanayi tipi dikiş trikotaj makineleri, işleme makineleri, şerit ve kaytan yapan makineler, diğer tül, dantela makineleri, olarak sıralanıyor. Bu kalemlerin ihracat rakamları ise geçen yıl 12.159.910 Dolar iken bu seneki aynı dönemde 19.480.794 Dolar olarak gerçekleşti. 274.970.953 Dolar olan 2020 yılı ithalatımız 2021 yılında %29 luk artış ile 354.321.121 Dolara yükseldi.
Rapiyer ve Jakar Makinelerinde İthalatı Arttı
Listede 8448 numarasıyla rapiyerler ve jakarlar, jakarlarını azaltıcı, kopya edici, delici veya birleştirici makineler, dokumaya elverişli iplikleri eğirmeye mahsus makineler için yardımcı makineler, üretme memeleri, dokumaya elverişli lif hazırlayan makinelerin diğer aksam ve parçaları ve dokumaya elverişli lif hazırlayan makineler için iğlerin yer aldığı grupta da %23 lük bir ithalat artışı söz konusu. Bu makinelerin ihracat rakamları 2020 yıllık dönemde 30.208.737 Dolar olarak belirlenirken, 2021 yılı aynı döneminde 50.577.368 Dolara çıktığı kayda geçti. Aynı ürünlerin İthalatında ise 164.809.821 Dolar olan 2020 TÜİK verileri %23 lük bir artışla 203.569.055 Dolara çıktı.
GTİP 8449 Numaralı Makinaların İthalatı %83 Arttı
GTİP listesinde 8449 numarasıyla yer alan keçe, mensucat imal eden makinelerin aksam ve parçaları grubunda ise, ihracat kalemlerinin en düşük seviyede olduğu ifade ediliyor. Bu alanda 2020 Ocak-Aralık döneminde 3.815.374 Dolar, 2021’de ise 6.608.475 Dolar ihracat yapıldığı belirtiliyor. İhracatta ki artış eğilimi İthalatta da aynen devam etmiş gözüküyor. 115.146.606 Dolar olan 2020 yılı ithalat verileri 2021 de 211.234.754 Dolar olarak gerçekleşmiş durumda
Yıkama Makinelerinde İhracat Verileri Kaygı Verici
Dokuma maddelerini yıkama, kurutma, ütüleme makine ve cihazları ürün çeşitleri ise GTİP 8451 numarası ile tanımlanıyor. Kuru temizleme makineleri, ev tipi kurutma makineleri, ütü makineleri ve persler, sanayide kullanılan yıkama makineleri, ağartma makineleri, boyama makineleri, apre ve finisaj makineleri, kuru temizleme makinelerin aksam ve parçaları, diğer mensucat makinelerinin aksam ve parçaları, mensucatı top halinde sarmaya mahsus makineler, kuru çamaşır kapları <10 kg, diğer kurutma makineleri kuru çamaşır kapları <10 kg, mensucatları şekilli kesmeye mahsus makineler, mensucatı açmaya, katlamaya, kesmeye mahsus makineler, Linoleum vb. imalatında mensucat vb. pasta kaplama makineleri bu segmentin alt başlıklarını oluşturuyor. En yüksek ihracat rakamının olduğu bu kalemde 2020 yılında Türk Makine üreticileri 639.177.510 Dolar gibi bir ihracat rakamını yakaladığı görülüyor. 2021 yılında ise ihracat bir önceki yıla göre %23 oranında artarak 791.591.071 Dolar olarak dikkat çekiyor. Yıkama makinelerinde her yıl Türk üretimi makinelerinde etkisi ile düşüş eğiliminde olan İthal makineler 2020 yılını yükseliş ile kapatmıştı. 2021 verileri incelediğinde ise yükseliş eğiliminin devam ettiği ve ithalatın %24 bir artışla 300.097.088 Dolarla tamamlamış durumda. 8451 GTİP numaralı makinelerin 2020 yılında ithalatı 241.177.510 Dolar seviyelerinde gerçekleşmişti
GTİP’te sıralanmış son ürün grubunu temsil eden 8452 numaralı kalemde ise tekstil makineleri ve ekipmanları, mobilyaları, iğneleri ve aksamlar yer alıyor. Bu numarada da 2020 yılında 33.827.059 Dolar olan ihracat rakamının, 2021’nin aynı döneminde %27’lik bir artışla 43.014.572 Dolara fırladığı görülüyor. İhracat artarken ithalatımızın da arttığı bu kalemde 2020 yılı 133.949.471 Dolar olarak gerçekleştirilen ithalat %36’lık artış ile 2021 yılında 177.618.393 Dolar olarak gerçekleşti.
