İsko, ağırlıklı olarak denim kumaşlar alanında üretimler gerçekleştirerek modaya yön veriyor. Yıllık 200 milyon metre kumaş üretimi yapan şirket, üretimlerinin çoğunu dış pazarlara satıyor. Bunun yanında İsko, dünya çapında gerçekleşen Intertextile Pekin, Paris Denim By Premiere Vision ve Bread&Butter gibi fuarları yakından takip ediyor. Şirket, bu fuarlara katılarak, ürün ve hizmetlerini ziyaretçilere sunuyor. Tekstil Dünyası Yayıncılık olarak yer aldığımız Intertextile Pekin Konfeksiyon ve Kumaş Fuarı’nda İsko Kumaş Uzmanı Ertuğ Erkuş’la bir röportaj gerçekleştirdik. Erkuş, İsko’yu, katıldıkları fuarları, ürün ve hizmetlerini anlattı.
Sanko Türkiye’nin tekstil devlerinden bir tanesi olarak tanımlanabilir. Bununla birlikte İSKO ile denim alanında önemli çalışmalar gerçekleştiriyorsunuz? Bu acıdan bakacak olursak, firmanın çalışmaları nasıl şekilleniyor?
İsko, 1989 yılında kurulduktan sonra 1990’lı yılların başında denim üretimine başlamıştır. Son 20 yıl içinde çok büyük bir gelişim gösteren İsko, denimde moda konusunda sektörde önde gelen firmalardan biri haline gelmiştir. İsko olarak, hedefimiz doğrultusunda kurulu kapasitemizde yıllık yaklaşık 200 milyon metre denim kumaş üretimi gerçekleştiriyoruz. Genelde ihracata ağırlık veriyoruz. Çalışmalarımızda, makine teçhizatı olarak en son teknoloji makineler kullanıyoruz. Denim konusunda en büyük amacımız modayı belirleyen, kumaşlar yapmak olarak açıklanabilir. Bu doğrultuda, modaya yön veren denim tarzında kumaşlar yapmaya çalışıyoruz. İsko’nun, bugün fashion tarzı denim kumaş üreten firmalar arasında, dünyanın en büyük kapasiteye sahip olan firması olduğunu söyleyebiliriz. Yıllık teorik ve fiili olarak, diğer firmalara göre yaklaşık 4-5 kat daha fazla üretim gerçekleştiriyoruz. İş gücü açısından, denim grubumuzda yaklaşık 2800 kişi çalışıyor.
Bugüne kadar ağırlıklı olarak Avrupa fuarlarına katılıyordunuz. Çin’deki fuara ilk defa katılıyorsunuz. Katılacağınız fuarları hangi kriterlere göre belirliyorsunuz? Katıldığınız fuarlardan söz eder misiniz?
Katılacağımız fuarlar, pazara olan yakınlığımıza göre değişiklik gösteriyor. Bir bölgedeki pazara yakınsak, o pazarda bir satışımız başlamışsa, potansiyel müşteri portföyümüz uygunsa, o zaman oradaki fuarlara katılıyoruz. Çin’i dünyanın en büyük pazarı olarak düşünürsek eğer, Çin’in nüfusuna ve içerisinde bulunan zenginliğe bakıldığında burada da birçok marka yer alıyor. Uluslararası markalardan çoğu burada satış yapıyor. Biz de onlara hizmet vermek için buradayız. Bunun yanı sıra, Avrupa’da Paris’te Denim By Premiere Vision’a katılıyoruz. Daha önce sadece Premier Vision fuarına katılıyorduk. Daha sonra yalnız denimcilerin yer aldığı, Denim by Premier Vision fuarına katılmaya başladık. Almanya’da düzenlenen Bread&Butter fuarına ziyaretçi olarak gidiyoruz. Çin’de, Şangay’da Denim by PV tarzında bir denim fuarı vardı, o fuara da katıldık. Kolombiya ve Brezilya tarafında gerçekleşen Colombiatex fuarında da yer aldık.
Denim kumaşlarla ilgili olarak, trendleri belirlerken kendi tasarımcılarınızla mı çalışıyorsunuz? Yoksa birçok firmanın yaptığı gibi başta İtalyanlar olmak üzere, Avrupalılarla mı partnerlik yapıyorsunuz?
Bu konuda herhangi bir ortaklık söz konusu değil ama yıkamalarımızı İtalya’da yaptırıyoruz. İtalya’da bizim Creative Room adlı kendimize ait dizayn ve tasarım hizmeti veren bir şirketimiz bulunuyor. Creative Room, başarılı çalışmaları sonucunda Denim by Premier Shanghai’nin de konseptini hazırlayan bir firma haline geldi. Bu firma, hem geçen sezon hem de bu sezon birçok markayla iş birliği halinde çalışmalar yapıyor. Firmamız Creative Room, markalara kumaşlar ile pantolon dizaynediyor.
Türkiye pazarında, payınız nedir? Kumaş ithalatına gelen ek gümrük vergisi size nasıl yansıdı? Pazardaki gücünüzü etkiledi mi?
Net rakam vermek zor, ama yaklaşık yüzde 40 ile 50 arası bir paya sahibiz. İthalat oranları çok yüksekti, ancak şu sıralar ithalat azalmış durumda. Ek gümrük vergisinin bize yansımasından ziyade biz iç pazarda, iç piyasaya üretim yapan ve müşteriye daha iyi servis veren pozisyona geldik. İthal kumaşlardaki fiyatlar çok düşük olduğu zaman, iç piyasadaki birçok müşteri kaliteli kumaş alma şanslarını ellerinden kaçırıyorlardı. Bugün bizim de fiyat açısından rekabet edebilecek ürünlerimiz bulunuyor. O ürünlerin de satışını gerçekleştiriyoruz.
Denim kumaşlarınızı diğerlerinde ayıran özellikler nelerdir? Müşteriler neden İsko’yu tercih etmeli? Kalite standartları açısından sizin farkınız nedir? Rakiplerinize göre fiyat avantajınız var mı?
İsko’nun şu an denim dünyasına ve moda dünyasına getirmiş olduğu bazı trendler bulunuyor. Houte Couture diyebileceğimiz ya da herkesin dikkatini çeken markalarla bizim iyi ilişkilerimiz var. Onlara sunduğumuz innovative fikirler sayesinde, satışlarını da artırıyoruz. Markaların innovative ürünleri için en iyi partner olduğumuzu söyleyebilirim. Yenilikçi ürünlerde, Ar-Ge kısımlarında yatırımlar yapıldığı için fiyatta bazı farklılıklar olabiliyor. Ancak, genel olarak aynı fiyata ekstra özellikli bir ürün alma avantajı bulunuyor.
En çok tercih edilen kumaşlarınızdan bahseder misiniz?
İsko’nun innovative ürünleri arasında özellikle bayan denim tercihlerini etkileyecek özel kumaşlar yer alıyor. Bayan giyim için pantolon diken markaların en çok ihtiyaç duyduğu bu kumaşlar, bayan vücudunu 1 veya 2 beden daha zayıf gösteriyor. Kumaşın, yüzde 50-60 civarında elastikliği/sıkılığı (density) bulunuyor. Bu şu ana kadar yapılmış en yüksek elastikliğe sahip pamuk kumaşlardan birisi. Yıkama performansları çok iyi olan bu denim kumaşta, “re-call” dediğimiz özel bir yeni iplik teknolojimiz bulunuyor. Bu tip kumaşlar, uzun süre giyildiğinde diğer kumaşlarda görülen beden büyümesi yaşanmıyor. Bu anlamda geliştirdiğimiz önemli koleksiyonlarda küresel alanda faaliyet gösteren güçlü, hazır giyim üreticileri tarafından da tercih ediliyor.
