Günlük 50 ton örme, 60 ton boyama, 100 bin metre baskı ve 150 bin adet hazır giyim ile 100 bin adet ev tekstili üretimi yapan Yeşim Tekstil sosyal uygunluk ve sürdürülebilirlik çalışmalarına verdiği önemle dikkat çekiyor. Yeşim Tekstil CEO’su Şenol Şankaya, “Önce insan felsefesiyle hareket ederek bünyemizde sosyal uygunluk şartlarını yerine getirdik.” diyor.
Tarihçe ve üretim alanınızdan bahseder misiniz?
1983 yılında üretime başlayan Yeşim Tekstil, bugün gelinen noktada 144 bin metrekaresi kapalı ve 181 bin metrekaresi açık olmak üzere, Bursa’da toplam 325 bin metrekare alan üzerinde 4 bini aşkın çalışanı ile hazır giyim ve ev tekstilinde dünya markalarına üretim gerçekleştiriyor.
Firmamızın günlük üretim kapasitesi 50 ton örme, 60 ton boyama, 100 bin metre baskı ve 150 bin adet hazır giyim ile 100 bin adet ev tekstilidir. Dünyada hazır giyim sektöründe aynı çatı altında iplikten mamul ürüne kadar tüm işlemleri kendi bünyesinde yapabilen sayılı entegre tesislerden biri konumundayız. Öte yandan, Türkiye’de yarattığı istihdam ve kadın çalışan alanıyla da en büyük firmalar arasındaki yerimizi almış durumdayız.
Yeşim Tekstil faaliyetlerinden bahseder misiniz?
Hazır giyim ve ev tekstili alanında dünya markalarının stratejik ortağı olarak toplam üretimimizin yüzde 90’ını ihraç ediyoruz. Hazır giyimde Nike, ev tekstilinde ise Matheis - Schlafgut gibi firmalara yönelik üretim yapıyoruz. 2019 yılını yüzde 10’luk büyüme, 385 milyon dolarlık ciro ve 350 milyon dolarlık ihracat değeri ile kapattık.
Müşteri beklentilerine ve dünyanın içinde bulunduğu şartlara göre kendini hizalayan firmamız böylelikle alanında ilk olan birçok farklı çalışmaya imza attı. Tüm bu çalışmalarda da Önce insan felsefesiyle hareket ederek bünyemizde sosyal uygunluk şartlarını yerine getirdik. Böylelikle özellikle çalışanlarımız, çevre ve toplum için yaptığımız çalışmalarımızla sürdürülebilirlik konusunda fark yarattık.
2006 yılında Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni (UN Global Compact) Türkiye’de imzalayan ilk hazır giyim firması olarak; insan hakları, işçi standartları ve çevre konularında uluslararası sözleşme ilkelerine uyma sözü verdik. O yıldan bu yana da sosyal sorumluluk ve sosyal uygunluk konularında yaptığımız çalışmaları detaylı bir şekilde her yıl raporluyoruz ve hem ulusal hem de uluslararası platformlarda paylaşıyoruz. Ayrıca yine 2015 yılında Birleşmiş Milletlerin birimleri olan UN Women ile UN Global Compact tarafından ortaklaşa oluşturulan Kadının Güçlenmesi Prensipleri’ne (WEPs) gönüllü bir yaklaşımla imza attık. Global Compact Türkiye Yönetim Kurulu’na da görev alan firmamız, bulunduğu kulvarda gerçekleştirdiği faaliyetlerle Türkiye’de kadınla ilgili çalışmalara da liderlik ediyor.
Hangi ülkelere ihracat yapıyorsunuz?
Amerika, Almanya, İngiltere, Hollanda, İspanya, Fransa, İtalya, Rusya, Japonya gibi ülkelere ihracat gerçekleştiriyoruz.
Hangi markalar için üretim yapıyorsunuz?
Yukarıda değindiğim üzere hazır giyimde Nike, ev tekstilinde ise Matheis - Schlafgut gibi markaların dışında üretim yaptığımız diğer markalar; Under Armour, Zara, Pull&Bear, Bershka, Esprit, Tommy Hilfiger, Tommy Jeans, Lacoste, Polo Ralph Lauren, Calzedonia, Guess, Mudo, Aldi, Horizonte ve Tchibo olarak sıralanabilir.
Yeşim’in sürdürülebilirlik anlayışı neleri kapsamaktadır?
Firma olarak sosyal uygunluk ve sürdürülebilirlik çalışmalarına büyük önem veriyoruz. Sosyal uygunluk konusunda dünyanın en prestijli belgelerinden SA 8000:2014 sertifikasına 2005 yılından bu yana sahibiz. Bu belgeyi Türkiye’deki hazır giyim firmaları içinde alan ilk firma olma özelliği taşıyoruz. Yeşim böylece SA 8000:2014 Sosyal Uygunluk Standartları ile örtüşen sosyal sorumluluk politikasına uyacağını da en üst düzeyde deklare etmiştir. 2015 yılında Türkiye’de sürdürülebilir üretim yapmanın en önemli taahhütlerinden biri olan OEKO-TEX STeP (Sürdürülebilir Tekstil Üretimi) belgesini almaya hak kazanan ilk firma olma unvanını da taşıyoruz ve bu belgenin devamlılığını 2019 yılında da sağlama başarısını gösterdik.
Sürdürülebilirlik, Yeşim Tekstil’in öncelikli konularından biri konumunda. Dünyaca ünlü hazır giyim markalarının hep birlikte tek bir sosyal uygunluk denetimi ile tedarikçi firmalarını denetleyeceği ortak modelle denetlenmek üzere pilot firma seçildik ve buna bağlı olarak Türkiye’de ilk denetlenen firma olduk. SLCP isimli bu ortak denetim organizasyonunun yönetiminde Yeşim de önemli bir rol almış durumda.
Sosyal uygunluk ve sürdürülebilirlik alanında yaptığımız çalışmaları uzun yıllardır raporluyoruz. 2019 yılında da Küresel İlkeler Sözleşmesi kapsamında gerçekleştirdiğimiz sosyal uygunluk ve sorumluluk çalışmalarımıza ilişkin 11. raporumuzu Birleşmiş Milletlerin internet sitesinde yayınlayarak kamuoyu ile paylaştık. İngilizce ve Türkçe olarak yayınlanan raporda, insan hakları, işçi standartları, çevre ve yolsuzlukla mücadele konularında uluslararası sözleşme ilkeleri doğrultusunda yaptığımız çalışmalara ve gönüllü olarak yürüttüğümüz sosyal sorumluluk faaliyetlerine yer verdik. İmzacısı olduğumuz bu oluşumda 2014 yılından bu yana da Global Compact Türkiye Yürütme Kurulu’nda yer alıyoruz. Tüm bu çalışmaların içerisinde yer alarak sürdürülebilirlik konusuna bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da liderlik etmeye devam edeceğiz.
Yeşim Tekstil çevre dostu sürdürülebilir faaliyetleriyle, enerji dostu projeleriyle, atıkları azaltma ve geri kazanım çalışmalarıyla üretimin her aşamasında doğaya zarar vermemeyi kendine ilke edinmiş durumda. Kurulduğumuz ilk günden bu yana sosyal sorumluluklarımıza da sahip çıktık.
“Yeşil Fabrika” anlayışı doğrultusunda üretim yaparak çalışanlarımıza, müşterilerimize, fason ve tedarikçilerimize örnek olmayı, toplumu da bu konuda bilinçlendirmeyi hedefledik. Uzun yıllardır yürüttüğümüz çevre ile ilgili çalışmaları, firma iş süreçlerine de entegre etme başarısı gösterdik. Bu süreçte hayata geçirdiğimiz projelerle su ve enerji tasarrufuna yönelik ve sürdürülebilirliği destekleyen son derece değerli adımlar atmış bulunuyoruz. 2000 yılında kendi arıtma tesisini faaliyete geçiren firmamız, günde 7 bin tonluk su arıtma kapasitesi ve uluslararası standartlardaki yapısıyla kendi alanındaki ilk örnekler arasında. Atık sularımız da Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından 24 saat online olarak denetlenmekte.
Üretime bir süre ara verdiniz. Bu süreçte neler yaptınız?
Yeşim Tekstil olarak koronavirüs salgını ekseninde yaşanan hassasiyetin farkındayız ve oluşturduğumuz kriz ekibi ile hükümet kanadından gelen her türlü açıklamaya uygun adımları atıyor ve gerekli önlemleri alıyoruz. 30 Mart - 20 Nisan tarihleri arasında da üretimimize ve tüm faaliyetlerimize ara vermiştik. 20 Nisan itibariyle çalışmalarımıza yeniden başladık. Üretime ara vermeden önce birçok alanda önleyici tedbiri devreye aldık ve bu süreçte devletimizin yayınladığı genelgeler doğrultusunda bu tedbirleri güncellemeye devam ediyoruz.
“Sağlık Önlemlerini En Üst Seviyeye Çıkardık”
Şu aşmada firma genelindeki sağlık önlemlerini en üst seviyeye çıkarmış durumdayız. İş sağlığı ve güvenliği bütçesinde ciddi revizyonlar yaparak bütçemizi yüzde 51 artırdık. Ayrıca sağlık ve personel müdürlüğümüze ayrılan yıllık bütçeyi de güncelledik. Yeşim Tekstil olarak ‘Önce İnsan’ anlayışı ile üretim yapan bir firmayız. Firma bünyesinde sürdürülebilirlik uygulamaları sistematiğinin kurulması, 25 yıl öncesinde dayanıyor. Firmamız tüm sürdürülebilirlik, çevre, sosyal uygunluk ve iş sağlığı güvenliği çalışmalarını sistematik ve KPI’larla denetlenebilir hale getirdi.
Yani sahip olduğumuz alt yapı sayesinde söz konusu salgın sürecinde hayata geçirdiğimiz yeni önlemlerle sadece kendimizi revize etme ekseninde aksiyon aldık. Bu anlamda ilgili pandemi sürecine adapta olma noktasında çok zorlanmadığımızı söyleyebilirim.
Maske üretimi yapmaya başladınız. Bu maskelerin yıkanabilir olduğunu bildirdiniz. Hijyen konusunu nasıl çözüme kavuşturdunuz?
Organik pamuk ve likra kullanılarak geliştirdiğimiz örme kumaştan anti viral ve anti bakteriyel özellikte maske projesi başlatarak sıkı ve esnek yapıda iki ürün geliştirdik. Dediğiniz üzere maskelerimiz 50 yıkamaya kadar tekrar kullanılabilir olmasından dolay sürdürülebilir özellikte ve ürünlerimiz bakteri ve virüse karşı yüzde 99,94’e kadar etkili. Biyoteknoloji ve ilgili ürünlerde 25 yıllık deneyimi olan Health Guard firması iş birliği ile geliştirdiğimiz maskelerin en büyük özelliklerinden biri de temas ettiği anda virüsü durdurması.
Kumaşa uygulanan antibakteriyel işlem sonrası gerekli hijyen koşulları adına başka bir işleme gerek kalmıyor. Çünkü uygulanan kimyasalın amacı bu zaten. Ayrıca bizim ürünlerimiz koruyucu ekipman olarak üretilmekte ve medikal ürün olarak sınıflandırılmadığı için başka bir işleme gerek duyulmuyor. Bunun kanıtı da kumaşların gerekli belgeleri almasını sağlayan söz konusu test standartlarına uyuyor olması.
Better Cotton Initiative üyesisiniz. Neler yapıyorsunuz?
Sahip olduğumuz sertifikalar ve global üyelikler arasında BCI (Better Cotton Initiative) üyeliği de yer alıyor. Yeşim’de “insan odaklı olma” anlayışla hayata geçirdiğimiz tüm faaliyetlerimizi, uluslararası standartlarda uygulanabilir ve gelişime açık bir sistematiğe oturtarak, performans kriterleriyle de takip etmekteyiz. Bu konudaki çalışmalarımıza; Küresel İlkeler Sözleşmesi, OEKO-TEX STeP, Oekotex Standard 100, ISO 50001, ISO 14001, SanforKnit, Organik GOTS, OCS ve Rcycle GRS ve RCS belgeleri ile Bluesign, Better Cotton Initiative (BCI), ZDHC Wastewater Gateway, ZDHC Chemistry Gateway - Cleanchain, Higg Index üyeliği yön veriyor.
Çalışmalarınızdan ve hedeflerinizden bahseder misiniz?
2012 yılında Better Cotton Initiative’ye (BCI) üye olarak çevre konusundaki hassasiyetimizi gösterme şansı bulduk. Çevre dostu üretim ve doğa dostu yaklaşımlarımızla sektörde öncü rol üstlenmek her zaman misyonumuz oldu. Stratejik ortaklık anlaşması çerçevesinde uzun yıllardır tedarikçi iş birliğini sürdürdüğümüz partnerlerimizin doğaya dost, sürdürülebilir şartlarda ürettiği ve BCI belgesi kapsamındaki pamuktan imal ettiği iplikleri satın almaktayız. Ayrıca sürdürülebilirlik kapsamında Organik ve Recyle iplikler ile de üretim yapabilmekteyiz. Gerçekleştirdiğimiz stratejik anlaşmalar çerçevesinde müşterilerimizin taleplerine cevap verirken, ürettiğimiz kumaşlarda Better Cotton belgesine uygun pamuktan üretilen iplikleri daha fazla kullanmayı ve müşterilerimizi de bu konuda yönlendirmeyi hedefliyoruz.
2020 ekonomik hedefleriniz nelerdir?
Tekstil ve hazır giyim sektörümüzün en büyük pazarı konumunda olan Avrupa başta olmak üzere küresel ölçekte yaşanan krizle birlikte gıda, sağlık ve lojistik dışında neredeyse tüm sektörler durdu. Ulusal ve küresel ölçekteki zincir mağazalarının kapanması nedeniyle tekstil ve hazır giyim sektörünün de üretim kapasiteleri düştü.
Salgın sonrası ekonominin hızla toparlanması adına tekstil ve hazır giyim sektörüne büyük rol düşüyor. Virüsün salgın boyutu önümüzdeki dönemde azalsa bile ekonomik etkileri devam edecektir. Bu etkilere her ne kadar hazırlıklı olmaya çalışsak da şu an büyüme, ciro ve ihracat hedeflerimizin en az yüzde 30 altında kaldığımızı söylemek mümkün. Yılın son çeyreğinde dış talebe bağlı olarak önemli bir sıçrama da gündeme gelebilir belki ancak bunu zaman gösterecek.
“Bir Hareketlenme Söz Konusu Diyebiliriz”
Gelinen noktada Avrupa’dan başlayarak bir hareketlenme söz konusu diyebiliriz. Ulusal ve küresel ölçekteki zincir mağazalar pandemi öncesi döneme dönmediği sürece tam kapasiteye çıkmamız biraz zor görünüyor. Yaz ortasına kadar kapasitemiz düşük seyretmeye devam edecektir. Oysa 2020’ye çok iyi başlamıştık ve sene sonuna önemli büyüme hedefleri koymuştuk.
Yılın ilk yarısının ortalama yüzde 30’luk ihracat düşüşü ile geçeceğini öngörüyoruz. Yılın geri kalan bölümünde yaşanabilecek görece hareketlenmeyle birlikte 2020’yi bir önceki yıla göre yüzde 30 bandında bir ciro ve ihracat kaybı ile tamamlayacağımızı öngörüyorum.
