Türk tekstil sektörünün önemli makine tedarikçilerinden olan Alman Makine üreticilerinin çatı örgütü Alman Makineciler Birliği - VDMA (Verband Deutscher Maschinen- und Anlagenbau), küresel çapta 3.100 üyesi, 187 milyar euro tutarında yıllık üretimi ve yaklaşık yüzde 75 ihracat oranıyla Avrupa yatırım malları endüstrisinin yüzde 40’ı aşan payını temsil ediyor. 125 yıldan beri iplik eğirme, nonwoven, dokuma, örme, çorap ve terbiye sektörlerine dönük teknolojiler geliştiren firmaları çatısı altında barındıran VDMA, Alman üreticilerinin yüzde 90’ını temsil etmesinin yanında aynı zamanda Avrupa’nın en önemli tekstil örgütleri arasında bulunuyor.
BLUecoMPETENCE
Gün geçtikçe önem kazanan çevre duyarlılığı ve sürdürülebilirlik kavramları, her ne kadar son dönemde öne çıkmış olsa bile Alman tekstil makine üretiminde sürdürülebilirlik yeni bir kavram değil. Tekstil teknolojisinin geleceğinde önemli rol oynayan VDMA, BLUecoMPETENCE girişimi ile sürdürülebilir üretim için çalışmalar ve projeler yürütüyor.
BLUecoMPETENCE, enerji tasarrufu, malzeme ve kaynaklar konularında çevresel çözümler sunarken, akıllı teknolojik çözümlerle kaynakları korumak ve daha verimli kullanma bilincini üreticilere kazandırmaya çalışıyor. Makine ve tesis üretiminde tüm sanayi uygulamalarının ötesinde kalıcı çözümler sunan uluslararası marka haline gelmiş olan BLUecoMPETENCE, yeni bir projeye imza atarak enerji verimliliği konusunda çalışmalara başladı. Bu çalışmalar doğrultusunda, 15 olan verimlilik artışı ve yüzde 10 enerji tasarrufu, yeni proje ile yüzde 20’ye çıkarılması hedefleniyor.
Tekstil Makinesi Tüketim Malı Değildir
Enerji verimliliğinin arttırılması ve üretim tasarrufu konusunda VDMA’nın yaptığı çalışmaya göre; tekstil makinelerinin de tüketim maddeleri sanayisinde olduğu gibi enerji verimliliği sınıfları içinde sınıflandırılması kolayca uygulanabilecek bir yöntem olmadığı belirtiliyor. Çalışmanın en ilgi çekici ayrıntılarından birisi ise; bir tekstil makinesi standartlaştırılmış kullanım amaçları için ve çok kolay kıyaslanabilmesine rağmen, kullanıcı gereksinimlerine uygun olarak tasarlanmış bir tüketim malı olmadığının belirtilmesi.
Tekstil makinelerinde bir ürün tipi bile genelde makine işletmecilerinin birbirlerinden farklı ihtiyaç profillerine uygun olarak tasarlandığının belirtildiği çalışma raporunda, makineye olan gereksinimler makine işletmecisi tarafından üretilecek olan ürüne veya işletmecinin uygulamak istediği özel prosese bağlı olarak değişlik gösterebildiğinin altı çiziliyor. Bu nedenle tekstil makineleri genelde, işletmecisinin hammadde, kalite ve verimlilik konusundaki özel gereksinimlerini ihtiyacına uygun belirleyebileceği şekilde üretilir. İşletmeci tarafından alınan bu kararlar özgül enerji kullanımını da doğrudan etkiliyor.
Ayrıca raporda belirtilen bir diğer konu da yenilikçi teknolojilerin sadece fonksiyonel ürün gereksinimlerini ve üretim proseslerinin optimizasyonunu sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda çevre üzerindeki tüm olumsuz etkileri de en alt düzeye indirmesi gerekiyor. Bu nedenle tekstil sektörü sadece enerji tüketimine odaklanmayı kritik olarak değerlendiriliyor.
Enerji İhtiyaçları Birbirinden Farklı
Tekstil üretim zincirinin her bir prosesindeki enerji ihtiyacı ile elektrik enerjisinin ve termik enerjinin oranları birbirlerinden oldukça farklıdır. Bir tekstil makinesinin ya da tekstil prosesinin enerji verimliliğine etki eden çok sayıda heterojen ana etki faktörü bulunuyor. Enerji verimliliği üzerinde makine işletmecisinin, tekstil ürününe olan gereksinimlerin, malzemenin, lif tedarikçisinin ve makine üreticisinin etkileri vardır. Bu nedenle elektrik enerjisi kullanan bir makinenin gerçek enerji tüketimi ve enerji verimliliği hakkında bir sonuç çıkarmak mümkün değildir. Enerji verimliliğinin değerlendirilmesinin ön koşulu, kullanılan enerjinin miktarının biliniyor olmasıdır. Ayrıca makinenin veya prosesin sadece, elektrik, emme havası, basınçlı hava ve proses sıcaklığı için gerekli olan gerçek enerji ihtiyacını ölçme cihazları ile tespit etmek yeterli olmazdı.
Çalışma Proseslerinin Belirlenmesi
Bir makinenin enerji tüketimi, sadece kararlaştırılmış olan çalışma prosesleri ve işletme noktaları baz alınarak belirlenebilir. Bu nedenle enerji tüketimleri ile ilgili olarak yapılan yorumlar da sadece incelenen proses ve tanımlanmış olan parametre için geçerlidir. Makineler veya prosesler için sadece tanımlanmış bilanço sınırları ve referans değerler ile güvenilir ve karşılaştırılabilir enerji tüketim değerleri hakkında değerlendirme yapılabilir. Tekstil makinelerinin enerji tüketiminin değerlendirilmesi için öncelikle mantıklı makine sınıflarının oluşturulması gerekmektedir. Daha sonra bu makine sınıfları için tipik üretim proseslerinin ürün ve üretim parametreleri ile birlikte ortak bir “enerji verimliliği belirleme prosesi” tespit edilmelidir.
Karbon Ayak İzi
Ekolojik açıdan geçerli olan en büyük karbon ayak izi oranı, tekstil makinesinin işletimi esnasında oluşmaktadır. İşletim aşaması hakkında güvenilir bir karbon ayak izi, ancak işletmecinin elektrik üretimi ve termik enerji üretimi ile ilgili detaylı bilgilere sahip olduğu zaman belirlenebilir. Aynı şey tekstil sanayisinde ihtiyaç duyulan basınçlı hava üretimi, ısı üretimi, iklimlendirme ve aydınlatma gibi, enerji tüketiminin önemli bir bölümünü oluşturan ve yine aynı şekilde işletmecinin sorumluluk alanında bulunan çapraz kesit teknolojileri için de geçerlidir.
Kurallara Uygun Makine İşletimi
Enerji verimliliğine sahip tekstil makineleri, enerji tasarrufu için bir ön koşuldur. Ancak komplike bir tekstil prosesinde makinelerin kurallara uygun olarak kullanılması, hedeflenen enerji tasarrufunu garanti eder. Üretim ayarları ile bunlardan meydana gelen enerji tüketimi arasındaki bağlantıların daha fazla şeffaf olması, proseslerin optimize edilmesine yardımcı olur. Yatırımlarda yaşam döngüsü maliyetini temel alan bir işletme politikası ile ekolojik faktörler de dikkate alınarak çoğu zaman doğru kararlar verilebilir. Yedek parçalar enerji verimliliğini etkiliyor. Yedek parçaların ve bakım aralıklarının seçimi ile de üretim teknolojisinin enerji verimliliğine önemli derecede etki edilebilir. Tekstil makinelerinin yetersiz bakımı veya düşük kaliteli aşınma parçalarının kullanılması randımanı azaltır ve enerji tüketimini artırıyor.
