Global geri dönüşüm öncülerinden biri olan Gama Recycle, geçtiğimiz 20 yılı başkalarının atık materyallerini yeni bir kazanç türü haline getirmiştir. Geri dönüşümdeki malzemleri yenilenmiş iplik ve elyaflara eğirmekle geçirmiştir. Gama Recycle kurucusu Zafer Kaplan’la açıklamalarda bulunarak şirketin Oerlikon Neumag’den gelecek stabil bir elyaf sistemi ile üretimi nasıl artırmayı planladığına dair görüşlerini aktardı.
S: En büyük geri kazanılmış (recycle) iplik ve elyaf üreticisi olarak hem tekstil ürünlerini geri dönüştürüyor, hem de R-PET şişe pullarını üretimde kullanıyorsunuz. Bu nasıl gelişti ve neden kendinizi geri dönüşüme adadınız?
C: 1997 yılından beri sektördeyiz. En başından beri geri dönüştürülmüş materyaller ürettik. Tekstil ürünlerini, plastikleri geri dönüştürmemizle ünlüyüz, bu nedenle beş yıl önce şirket ismimizi Gama Recycle olarak değiştirdik. Dürüst olmak gerekirse, hem çevresel hem de finansal açıdan mantıklı bir hareketti. Yeniden kullanılmayı bekleyen büyük oranda plastik ve tekstil ürünleri bulunuyordu. En karmaşık açılarından biri, tüm materyallerin toplanmasıydı.
S: Recycle iplik ve elyafların üretilmesi için nasıl özel koşullar gereklidir?
C: Başlangıçta yenilenmiş elyaf ve ipliklerin üretilmesi çoğu kişi için yüksek bir öncelik değildi. Çoğu ülke ve şirket çevresel sorunlar konusunda pek hassas değildi. Giyim ürünleri veya tekstil sektöründen büyük oranda kesim atığı çöp olarak atılmakta veya yakılmaktaydı. Şirketler bu atık materyallerle ilgilenmenin önemli olduğunu düşünmüyordu.Sonuç olarak, bu ‘kullanılamaz’ materyalleri çeşitli sektörlerde kullanmak için yenilenmiş elyaf ve ipliklere dönüştürmek için bazı fikirler geliştirdik. Geri dönüştürülmüş ürünler, makineler ve donanımlar için 18 patentimiz bulunuyor. 10 patent de şu anda inceleme aşamasında. Günümüzde çoğu giyim ürünleri üreticileri kesim materyallerinden kalanları çöpe atmak yerine ayıklamaya ve satmaya başladı.
Biz tekstil ürünlerini geri dönüş- türmeye başladığımızda piyasada yalnızca birkaç adet makine üreticisi olduğu ve çoğu zaman materyalleri geri dönüştürme işlemine uygun hale getirmek için makinel- erimizi dönüştürmek veya modifiye etmek zorunda kaldığımız için bu çok büyük bir ilerlemedir. Günümüzde birçok şirket geri dönüştürme makinelerine odaklanıyor ve bu tüm sektörde büyümeye teşvik edilmesine yardımcı oluyor.
S:Neyi geri dönüştürüyorsunuz ve bu materyaller hangi polimerlerden üretiliyor?
C:Tüketici kesimi öncesi veya endüstriyel atıklar ile tüketicilerin elden çıkardığı giyim ürünlerini, PETşişeleri, PET tepsileri ve diğer PET temelli ambalaj materyalleri veya tüketici ürünlerini geri dö- nüştürüyoruz. Ayrıca, kullanılmış giyim ürünlerini geri dönüştürülmüş pamuğa ve polyester elyaflara dönüştürme için bekleyen birçok patentimiz var.
S: Hangi durumlarda ham maddelerinizi alıyorsunuz ve sürecin hangi kısımlarını şirket içinde hallediyorsunuz?
C:Kaynak çıkarma, işimizin en kilit ve karmaşık noktasıdır. Atık (ham maddelerimizi) dünyanın her yerinden satın alıyoruz. Ham maddeler için birçok standardımız var, ancak bazen bu satın aldığınız materyallerin spesifikasyonlarıyla uyuşmayabiliyor.
S:Üretimlerinizde Oerlikon Neumag’den kesik elyaf sistemi de kullanacaksınız Bu teknolojiyi sizin süreciniz için ilginç kılan nedir?
C:Geri dönüştürülmüş liflerin büyük bir pazar potansiyali bulunuyor. Nihai kullanıcılar çevre dostu ürünler istiyor, ancak aldıkları ürünlerin kalitesinden ödün vermiyorlar. Bu nedenle Neumag lif hattını kullanmayı tercih ediyoruz. Bu şekilde tüm süreci verimli bir şekilde kontrol edebiliyoruz ve liflerin kalitesi tutarlı şekilde yüksek olurken üretim atığı da düşüyor.Materyallerin geri dönüştürme hazırlığı biraz daha karmaşık. Geri dönüştürülmüş materyallerden iplik ve lif üretilmesinin virjin materyallere göre daha karlı olduğu görülüyor.
S:Yoksa kararınız daha çok ideallerinize göre mi şekillendi?
C:Evet, çoğu durumda daha karlı, ancak aynı zamanda daha riskli ve daha karmaşık. Büyük oranda uzmanlık ve deneyim, iyi makineler ve donanımlar gerektiriyor, aksi takdirde büyük bir kayıp oluşacak- tır. İşletmeyi yürütürken, gelecek nesiller için doğal kaynakları genişleterek sürdürülebilirlik ve çevre açısından üstümüze düşeni yaptığımız için gururluyuz.Örneğin, rPET polimerden yapılan CUPROCEL adlı yeni bir patentli lif geliştirdik. Dokunuşu, drapesi, esnekliği, eski haline gelişi vb. hiçbir sentetik lifle kıyaslanamaz. Modal veya liyosel gibi selüloz liflerini andırıyor. Bunu geri dönüştürme prosesleriyle üretilen bir kumaş olarak satıyoruz. Müşterilerimize kesim atıklarını ve tüketicilerin elden çıkardığı giyim ürünlerini almayı teklif ediyoruz.Sürdürülebilirliği bu denli ciddiye alıyoruz. Diğer kişilerin de bu şekilde aynısını yapacağına inanıyoruz.
S: Gelecek beş yıl için hedefleriniz neler? Genel yaklaşımınızda Oerlikon Neumag sistemi nasıl bir rol oynuyor?
C:Her gün 300 ton PET pul kapasitesine ulaşmak üzere çalışacağız, bu şekilde filament iplikleri ve şişeden şişeye (gıdada kullanılabilir) uygulamalar için günlük olarak 200 ton geri dönüştürülmüş polyester lif ve 100 ton PET talaşı elde edebileceğiz. Bu Neumag hattı ile elde ettiğimiz harika bir fırsat. Etkili teknoloji ve kapasitesiyle hedeflerimize daha kolay şekilde ulaşabileceğiz.
