İstanbul’da düzenlenen 7. Uluslararası Ekoteks Tekstil Sempozyumu’nda "Güvenli Üretim, Güvenli Ürün" başlığı altında alınan ve alınması gereken önlemler masaya yatırıldı. İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) tarafından 1998 yılında kurulan Ekoteks Laboratuvarı’nın düzenlediği sempozyumda alanında uzman birçok konuşmacı yer aldı.
Uluslararası katılımla düzenlenen sempozyumda konuşan İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, tasarım, markalaşma, pazarlama gibi operasyonların küresel rekabet açısından belirleyici olduğu tekstil ve hazır giyim sektöründe güvenilirlik, sağlık gibi konuların her geçen gün daha çok öne çıktığını belirtti.
Yeni Bir Yapıya İlerliyoruz
Sektörün, hızla fiyat-maliyet rekabetinden kalite rekabetinin belirleyici olduğu bir yapıya doğru yol aldığına dikkat çeken Tanrıverdi, "Buruşmayan, kirlenmeyen, su tutmayan gibi artık hemen hiç kimsenin yabancısı olmayan ürünler yaşamımızın birer parçası oldu. Ancak her teknolojik gelişmenin insanın doğasıyla, kimyasıyla barışık olduğunu da söyleyemeyiz. Bir yandan Ar- Ge çalışmaları, inovasyona yönelik sürdürülen uzun soluklu programlar insan sağlığı konusundaki birçok soru işaretini ortadan kaldırırken, öte yandan özensizlik, bilgisizlik, daha kolay ve ucuz yoldan daha çok kazanma hırsı geleceğimizi tehdit eder hale geldi" dedi.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kanserojen içerikli tekstil ürünlerinin insan sağlığını ve gelecek nesilleri ciddi boyutlarda tehdit ettiğine dikkat çeken Tanrıverdi, "Özellikle sürekli artan maliyet unsurlarının yanında devam eden kıran kırana rekabet bu alanda çok daha titiz ve dikkatli olmamızı zorunlu kılıyor. Özellikle kullanılan kimyasalların yarattığı olumsuz etkiler insanlara deri teması, solunum veya sindirim yoluyla zarar verebiliyor. İnsanların ekoloji konusunda gittikçe hassaslaştığı günümüzde, tekstil ürünlerinin birey ve çevre sağlığına zarar vermeden üretilip kullanılabilen yani ekolojik dengeyi bozmayan ürünler olması gerekiyor" diye sözlerine son verdi.
Sempozyumda konuşmacı olarak yer alan İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü’nden Dr. Yavuz Dizdar azo boyarların insan cildinde bulunan bakterilerle etkileşime girmesiyle tehlikeli hale geldiğini belirterek, özellikle tekstil boyamada çalışanların risk altında olduğunu söyledi. Bu sektörde çalışanlarda mesane kanserinde artış gözlemlediklerini ifade eden Dizdar, "Avrupa ülkeleri boya üretmesine rağmen boyama işlemini kendi ülkelerinde yapmıyorlar. Boyama işlemini Çin’de, Hindistan’da Pakistan’da yapıp, çevresel atıkları o ülkelerde bırakıyorlar. Kendi çevrelerini kirletmiyorlar. Özellikle çocukların tenleri çok daha hassas ve cilt geçirgenlikleri çok daha yüksek. Bu nedenle çocuk kıyafetinde çok daha hassas olmalıyız" dedi.
Öne Çıkan Zararlı Maddeler
Azo Boyar Maddeler: Tekstil, plastik ve deri mamullerin boyanmasında kullanılır. Bazı azo boyar maddeler boyama sırasında serbest amino gruplarının oluşmasına sebep olurlar. Bu serbest amino gruplarının 4 tanesi kesin kanserojen diğer 20 tanesi ise muhtemelen kanserojen olarak adlandırılıyor. Tekstil ve deri ürünlerinde azo boyar maddelerle ilgili olarak 30 mg/kg sınırlama bulunuyor.
Fitalatlar: Tükürük, ter gibi yollar aracılığıyla temas halinde plastikten vücuda geçebiliyorlar. Plastik ürünlerde ve baskılarda yumuşatıcı olarak; boyar maddelerde, PVC ile temas halinde olan tekstil ürünlerinde yardımcı olarak; boyalarda, yapıştırıcılarda, kozmetiklerde çözücü olarak kullanılıyor. Kanserojen olan fitalatlar, insanlarda ve hayvanlarda hormon sistemine zarar veriyor. Fitalatlara yüzde 0.01 kısıtlama getirildi. Özellikle bebek giysilerindeki plastik baskı ve aksesuarlar ile mama önlükleri, alıştırma külotları, alt açma minderi, emzirme yastığı gibi ürünlerde fitalat kontrolleri yapılıyor.
Alev Geciktiriciler: Alev geciktiriciler tekstil ürünlerinin yanmazlığını artırmak amacıyla kullanılıyor. Bu bileşikler bağışıklık sistemini ve üreme sistemini etkiliyor. Cilde direkt temas eden çarşaf, iç çamaşırı gibi tekstil ürünlerinde; Tris (dibromopropyl) fosfat Polybrominatedbiphenyls (PBB) Tris-(aziridinil)-fosfinoksit kullanımı tamamen yasaklandı
